Kuşlar Kadıköy'den geçer...

Mendireği yuva bilen karabataklar, midesini Marmara’dan doyuran martılar, yazın gelişinin müjdecisi leylekler… Kuş gözlemcileri Kadıköy’ün kuşlarını anlatıyor

10 Mart 2016 - 16:07
Mustafa SÜRMELİ
Kış mevsimini yavaş yavaş geride bıraktığımız şu günlerde sıcaklıklar da kendini hissettirmeye başladı. Mevsim yaza doğru evrilmekte. Kışın uğurladığımız, yazın gelişini hasretle beklediğimiz leyleklerin, kuşların göç yolları üzerindeki Kadıköy’den geçmeye başlaması bekleniyor.
Diğer taraftan Haydarpaşa mendireğinin sakinleri karabataklar da yuvalarında yavrularıyla baharın ilk günlerini yaşıyor. Parklarda, ağaçlarda kuş cıvıltıları daha bir hissedilmeye başlandı. Pek çoğumuz belki de her gün vapur ve dalga sesleri arasında gelip geçeriz mendireğin yanından ama pek fark etmeyiz oradaki yaşamı. Günlük hayatın sıradan bir görüntüsü olmuştur mendireğin sakinleri karabataklar ve diğerleri. Haydarpaşa Garı’nın mendireğe bakan tarafında kuş gözlemcilerine rastladık geçtiğimiz günlerde. Dürbünleri ve not defterleri ellerinde, mendirekteki kuşların yaşamını gözlemliyorlar.

MENDİREKTE KARABATAK YUVASI
İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu üyelerinden Biyolog Evrim Tabur ve Cemil Gezgin, Haydarpaşa’ya özellikle uzun yıllar mendirekte yuva yapan tepeli karabatakları izlemek için geldiklerini söylüyor. Yaklaşık 70-80 yuva tespit etmişler. Tepeli karabatakların İngiltere ve birkaç ülkede kırmızı listede, yani nesli yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan türler arasında yer aldığını belirtiyor Evrim Tabur. Mendireğin, barındırdığı kuş türleri ve sayı bakımından önemli bir kuş alanı olduğunu da vurguluyor. Geçtiğimiz yıllarda yaptıkları sayımda 80-90 kadar karabatak yuvası saydıklarını anlatan Tabur, kuşların orada kendilerini güvende hissettiklerini ve mendireği yuva alanı olarak benimsediklerini söylüyor. “Bu çok önemli bir şey. Bir kuşun bir yerde üremeyi seçmesi için oraya hakikaten güvenmesi lazım. Oranın, gerekli ihtiyaçlarını karşılıyor olması lazım. Bu anlamda da bu mendirek çok önemli. Kadıköy’ü seviyorlar belli ki” diyen Tabur, kış döneminde iki tür karabatak görüldüğünü, su kuşları olan karabatakların çok iyi dalıcılar olduğunu da ekliyor sözlerine. Tabur, göçmen kuşlar arasında yer alan ak karınlı ebabil kuşlarının da Haydarpaşa Garı ve civarında yuva yaptığını, 20 güne kadar görülmeye başlayacaklarını anlatıyor.

“ÜREME DÖNEMİ ÇALIŞMA OLMAMALI”
Mendirekte ayrıca gri balıkçıllar, karabaş martı, gümüş martı gibi başka kuş türlerinin de bulunduğunu söyleyen kuş gözlemcisi Cemil Gezgin, “Tek bir mendirekte 5 binin üzerinde karabatak saydık geçen yıl ocak ayında. Belki daha da fazla vardı. Tepeli karabataklar için çok önemli burası. Yuva kuruyorlar ve yavruları oluyor, yavrular buradan uçuyor. Şehrin içinde, tepeli karabatak gibi önemli bir türün yavruladığı bir yer. Böyle bir yer yapılmış ve kuşlar da gelmişler, en azından onları rahatsız etmemek gerek” diyerek bir uyarıda bulunuyor. Hobi olarak 16 yıldır kuş gözlemciliği yaptığını söyleyen Gezgin, yaban kuşlarının doğal ortamlarındaki yaşamlarını gözlemlediklerini, gözlemciler olarak tuttukları notların bilim adamlarının araştırmaları için kaynak oluşturabildiğini de ekliyor sözlerine. Gezgin, mendirekte yapılacak çalışmaların üreme döneminde yapılmamasını da yetkililerden rica ediyor.

KADIKÖY GÖÇ YOLU ÜZERİNDE
“Sonbahar ve ilkbaharda göçmen kuşların bir kısmı Kadıköy’ün üzerinden geçiyor. Yırtıcı olarak 20’nin üzerinde tür, ötücü kuşlar, leylekler ve daha birçok kuş geçiyor” diyen Cemil Gezgin, İstanbul ve Kadıköy’ün kuşların göç yolu üzerinde bulunduğunu, leyleklerin yakın zamanda Afrika’dan gelmeye başlayacağını söylüyor. Kuşların doğal alanları sevdiğini, örneğin Validebağ Korusu’nun, Selamiçeşme, Yoğurtçu, Kalamış parklarının kuşlar için önemli uğrak noktalarından biri olduğunu anlatan Cemil Gezgin ve Evrim Tabur, park ve bahçelerin, kuşların yaşayabileceği şekilde düzenlenmesi gerektiğini, burada belediyelere önemli görevler düştüğünü de ifade ediyor.


ARŞİV