"Metropollerde eğitim almak artık lüks bir gider"
Mevcut ekonomik koşulların üniversite ve şehir tercihinde önemli bir rol oynadığını söyleyen neredeoku.com sitesinin kurucusu Çağdaş Polat, ekonomik nedenlerle kayıt yaptırmayan öğrencilerin sayısının geçtiğimiz yıllara göre artacağını belirterek, “Özellikle metropollerde eğitim almak artık hatırı sayılır lüks bir gider olarak algılanıyor” dedi
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının ÖSYM tarafından açıklanmasının ardından tercih dönemi başladı. YKS sonuçlarının açıklandığı günden bugüne kadar neredeoku.com’a gelen 8.000’den fazla talep incelenerek hazırlanan trend raporu, özellikle son dönemde artan kira ve barınma fiyatlarının öğrencilerin şehir dışı üniversitelerde okuma planlarını olumsuz etkilediğini gözler önüne seriyor. Sitenin verileri, şehir dışındaki üniversite tercihlerinin üçte iki oranında azalabileceğini gösteriyor.
Farklı eğitim kademelerinde öğrencilerin farklı sorunları olduğuna inandıklarını söyleyen neredeoku.com’un kurucusu Çağdaş Polat, “Sorunların bir bölümü ekonomi kaynaklı” dedi.
“METROPOLDE EĞİTİM ARTIK LÜKS”
Sistemsel sorunların da bulunduğunu söyleyen Polat, “Son dönemde özellikle üniversite düzeyinde öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar göz önünde. Barınma, kaynaklara ulaşım, istihdam ve eğitim sonrası yaşanan gelecek kaygısı öğrencilerin temel sorunları diyebiliriz. Üniversite tercihlerinde birçok faktör rol oynuyor. Eğitim sürecindeki giderler öğrenciyi ve aileyi en çok zorlayan konu. Bir öğrencinin sağlıklı bir şekilde eğitimine devam edebilmesi için temel olan barınma, beslenme, ulaşım ihtiyaçlarının karşılanması bile önemli bir ekonomik güce sahip olmayı gerektiriyor. Yükselen kira ve yurt ücretleri, gıda enflasyonu gibi sebepler gençlerin ailelerinden bağımsız olarak farklı bir şehirde eğitim almalarını engelliyor. Özellikle metropollerde eğitim artık hatırı sayılır lüks bir gider olarak algılanıyor. Vakıf üniversitelerinin farklı burs alternatiflerini öğrencilere sunması bu algıyı kırmakta tam olarak etkili olamıyor. Bu anlamda eğitim burslarının yanında başarılı öğrenciler için oluşturulan barınma ve destek bursları önem kazanıyor” dedi.
“YAŞADIĞI ŞEHİRLER TERCİH EDİLİYOR”
Ekonomik şartların üniversite tercihlerini önemli oranda etkilediğini dile getiren Polat, “Üniversite tercihi yapan gençlerde ailenin bulunduğu şehri tercih etme ya da yakın aile üyelerinin yerleşik olduğu illeri tercih etme yaygın bir durum. Bazı giderleri bu yolla minimize eden gençler kısmi zamanlı işlerde çalışarak eğitim hayatlarını finanse etmeye uğraşıyor. Öte yandan ekonomik şartlar bölüm ve meslek tercihlerini de şekillendiriyor. İş ve istihdam garantisi gördükleri bölümleri yazmak, yurtdışına geçiş yapabilecekleri iş alanlarını tercih etmek öğrencilerin temel motivasyonu oluyor. Önemli bir öğrenci grubunda da daha kısa veya online eğitim alabilecekleri bölümlere yerleşme eğilimi gözlemleniyor” ifadelerini kullandı.
Polat, barınma ihtiyacının artık büyük bir sorun haline geldiğinin de altını çizdi: “Kamu ve özel yurtların kapasiteleri sınırlı. Büyükşehirlerde kira enflasyonu farklı sebeplerden dolayı artmakta. Bunlar yaşanan öğrenci barınma sorunun temel sebepleri. Büyükşehirlerdeki nüfus yığılmasının önüne geçmek, nispeten daha küçük şehirlerdeki üniversitelerin özendirilmesini sağlamak, yurt hizmetleri ile ilgili teşvik ve fiyat regülasyonunu sağlamak ilk akla gelen önlemler olabilir.”
“ENFLASYON EĞİTİME DE YANSIYOR”
2020 yılında 11 bin, 2021 yılında 48 bin ve 2022 yılında 106 bin öğrencinin bir üniversite bölümüne kayıt yaptırmaya hak kazandığı halde kayıt yaptırmadığını hatırlatan Polat, “2023 rakamları henüz netleşmemekle beraber artış ivmesinin katlanacağını söylemek şaşırtıcı olmaz. Temel ekonomik dengelerdeki bozulmanın eğitim hayatına yansıması ne yazık ki çok doğal. Bu aşamada okul ve eğitim lokasyonunun seçilmesi, kişisel eğitim stratejisinin doğru oluşturulması çok önemli. Kıt kaynakların doğru seçeneklere yönlendirilmesi ile hem eğitim hayatında hem de eğitim sonrası kariyer yolculuğunda başarı elde etmek mümkün.”