Tasarım Atölyesi Kadıköy (TAK) ve Madrid merkezli Hablar en Arte'nin ortaklaşa projesi BOĞADA, 15 Eylül Cuma günü Altıyol Boğa meydanındaki dut ağacının altına yapılan boyama çalışması ve oturma birimlerinin yerleştirilmesiyle son buldu. Günde binlerce insanın geçiş noktası olan Altıyol Meydanı, vatandaşların rahatça dinlenebilmeleri ve ortak paylaşım yapabilmeleri için ideal bir alan haline geldi. Vatandaşı kente müdahale sürecine aktif olarak katan projenin ise bir yıllık gelişim süreci var. TANDEM Türkiye katılımcılarından olmaya hak kazanan TAK temsilcileri, 2016 Temmuz ayında Şirince Matematik Köyü'nde gerçekleştirilen tanışma toplantısında AB ve Türkiye'den katılım gösteren diğer kültür yöneticileriyle bir araya geldi. AB ülkelerinden ve Türkiye'den karşılıklı birer kişi şeklindeki ikili ortaklık potansiyelleri üzerinden oluşturulan proje önerileri, buluşma sonrasında olgunlaştırılarak TANDEM koordinatörlerine iletildi. TANDEM değerlendirme kurulunun kararı doğrultusunda TAK, Madrid merkezli Hablar en Arte adlı sanat ve kültür organizasyonuyla birlikte hazırlayarak sundukları "RE:Lab: Araştırma, Yerleştirme ve Mekansallaştırma" çalışmalarına yönelik proje desteği alma hakkı kazandı. Proje kapsamında iki tarafın da karşılıklı olarak İstanbul ve Madrid ziyaretleri, iki ülke ve şehir ölçeğinde bilgi ve kültür paylaşımı da yapıldı. 'Kente müdahalenin sivil ölçekte projelendirilmesi' sloganıyla faaliyet gösteren TAK ve Hablar en Arte bu alanda çalışmakta olan  Madrid merkezli Todo por la Praxis ve İstanbul merkezli Herkes için Mimarlık, -trak Mimarlık ve Onaranlar Kulübü'nü projeye katarak Kadıköy merkezli bir atölye çalışması üzerine odaklandı. Atölye çalışması öncesinde Kanarya Adaları'nda gerçekleşen 'Kolektif Mimarlık' fuarına katılan Madrid ve İstanbul merkezli kolektifler, karşılıklı deneyim paylaşımı sürecinin ilk ayağını da gerçekleştirmiş oldu. Eylül ayının başında yapılan açık çağrı sonrasında katılım gösteren gönüllülerle birlikte, Todo por la Praxis'in yürütücülüğünde, Kadıköy Altıyol çevresinde bir atölye çalışması gerçekleştirildi. Çalışma, hem fiziksel mekanın vatandaş eliyle yeniden değerlendirilmesini, hem de kamu desteğiyle sivil inisiyatiflerin kente müdahalesini göz önüne sermeyi amaçlarken, iki farklı coğrafya arasındaki iletişimi de değerlendirme fırsatı sağladı. Sekiz gün süren proje boyunca katılımcılar, Kadıköy Belediyesi atölyelerinde kaynak eğitimi ile basit montaj ve üretim teknikleri üzerine tecrübe edinirken, yürütücü kolektifler yardımıyla da öğrendiklerini sahada uygulama fırsatı yakaladı. Proje, 24 - 28 Eylül tarihlerinde Ukrayna'nın Odesa şehrindeki sempozyumda final sunumu gerçekleştirilecek. 

“VATANDAŞ ÜRETİME KATILIYOR” 

Gazete Kadıköy olarak 15 Eylül Cuma günü Altıyol Meydanı'nda yapılan düzenleme çalışmasına hem katılma hem de mimarlık kolektifleriyle röportaj yapma fırsatı bulduk. Projenin Todo por la Praxis ekibinden mikrofon uzattığımız Diego Peris ve Jon Garbizu, projenin mevcut ezberlerin dışında olduğunu ve halkın aktif olarak üretim sürecine dahil edildiğini belirterek, “Kente yönelik çalışmalarda bazı şartlanmalar var. Vatandaşlar bir şeylerin yapılmasını devletten, belediyelerden, imkanı olan kurumlardan istiyorlar. Fakat bu şartlanmalar dünyada yavaş yavaş kırılma noktasına geldi. Özellikle İspanya'da yaşanılan krizden sonra kolektifler, sivil örgütlenmeler kentlere daha çok zaman ayırmaya başladı. Bu çalışma da aslında halkın bir araya geldiği zaman neler yapabileceğinin kanıtı niteliğinde. Burayı seçmemizin nedeni de yine kolektif olarak aldığımız karar neticesinde oldu. Yaptığımız keşif gezilerinde burada insanların fazlasıyla zaman harcadığını gördük. Otobüs bekleyenler, sohbet edenler, oturup çevreyi izleyenler gibi birçok insan bu alanı kullanıyordu. İnsanlar için çoktan ortak kullanım alanına gelmiş bir yerin ise biraz parlatılması biraz ince dokunuşlara ihtiyacı vardı. Kolektiflerle yaptığımız toplantılar sonucu vatandaşların burayı en efektif şekilde nasıl kullanacağını düşündük. Çoklu oturma birimlerinin yerleştirilmesi ve alanın boyanmasının burası için ideal olacağını saptadık. Yaptığımız düzenlemeyi kente yönelik alternatif çalışmalar olarak da yorumlayabiliriz.” dedi. 

"ÖNEMLİ OLAN ÇEVREMİZE YAYMAK” 

Projenin Madrid merkezli yürütücü Hablar en Arte'den Flavia Introzzi ise yaptıkları çalışmanın halkı, yaşadıkları bölge hakkında üretmeye ve değiştirmeye teşvik ettiğini söyleyerek, “Dünyada birçok şeyin kodu hızla değişiyor. Değişimlerden birinin de kent mimarisine yapılan sivil dokunuşlar olduğunu söyleyebiliriz. Fakat önemli olan bu değişim sürecine katılmak ve değişimi çevremize yaymak. Bu açıdan da Türkiye ile yaptığımız proje ortaklığı büyük önem taşıyor. Kadıköy, oldukça hareketli ve canlı bir yer. Kendine has birçok özel noktasını oluşturmuş durumda. Böyle bir kente yönelik iş yapmak da bir hayli heyecanlı oluyor. Bu işin bir diğer heyecanlı noktası ise tamamen vatandaş inisiyatifinde gönüllüler ile birlikte yapılıyor olması. Montaj çalışması yaparken de çevreden birçok merak eden kişi bizi izliyor. Çalışmanın sonunda ne çıkacağını merak ediyor. Bu durum bile başlı başına projeyi değerli kılıyor ve projenin tamamlanma sürecinden sonra vatandaşın da sahip çıkacağı bir proje haline geliyor. Temelde yapmak istediğimiz de tam olarak bu." diye konuştu.  

KOLEKTİFLER NE DÜŞÜNÜYOR? 

Düzenleme çalışması yapılırken -trak, Herkes İçin Mimarlık ve Onaran Kulübü kolektiflerine de duygu ve düşüncelerini sorduk. Kolektifler, çalışmaya katıldıklarından mutlu olduklarını ve çevreye yönelik sivil müdahalelerin devam etmesi gerektiğini belirtti. 

Bihter Çelik / -trak: Böyle özel bir noktanın Boğa Heykeli gibi özel bir buluşma yerinin birleşmesi gerekitğini düşünüyorduk. Kullanıcısının sahiplenebileceği, kullanıcıyla bütünleşebilecek bir yer olarak da burayı seçtik. Alanın, kullanıcılar için bir nebze olsun daha yararlı şekilde kullanılabilmesini sağladık. 

Dilara Kara / Herkes İçin Mimarlık: Çalışmamızı yaparken insanların Kadıköy'de en çok kullandığı en çok yenilenmeye ihtiyacı Projenin emsal niteliği taşımasını istiyoruz. Bugün belki dut ağacı oldu ama yarın Kadıköy'ün nitelikli ve uğrak mekanının potansiyelini ortaya koymak için çalışmalar yapabiliriz. olduğu yeri seçtik.

Ufuk Emin Akengin / Onaranlar Kulübü: Bugün burada çok değerli bir çalışma yapıyoruz. Hem üretiyoruz hem öğreniyoruz hem de karşılık olarak etkileşime geçiyoruz. Onaranlar Kulübü olarak da dut ağacının altında yer alan mermerlerin kırık bölümlerine yazıcıdan çıkarmış olduğumuz minik aparatlarla dokunuşlar yapıyoruz. Projenin içinde yer aldığımız için çok mutluyuz.