Sanatta OTİZM teşhisi
Otizmli oğlu Baran’ın dünyasını fotoğraflarla anlatmayı seçen Murat Kaynatır’ın “Baba Beni Anlat” sergisi bi’galeride açıldı. Kaynatır, otizmle yaşamı Gazete Kadıköy’e anlattı
Yeldeğirmeni’nin yeni sanat mekânı bi’galeri’de şu sıralar farklı bir hava esiyor. Oda sıcaklığındaki galeride otizmli çocukların dünyasına fotoğraflarla dolu bir yolculuk var. Bu yolculuğu başlatan ise oğluyla birlikte otizm dünyasıyla tanışan ve “Ben sanatçı değilim, bir babayım” diyen Murat Kaynatır. Bir sosyal sorumluluk projesi olarak doğan “Baba Beni Anlat” projesi, fotoğraf sergisi ve söyleşilerle toplumdaki otizm farkındalığını arttırmayı hedefliyor. 28 Şubat’a kadar devam edecek sergide söyleşilere katılmak da mümkün. Aynı zamanda Ataşehir Otizm Derneği’nin başkanlığını yapan Murat Kaynatır ile oğlu Baran’ın otizm dünyası ve bi’galeride açılan fotoğraf sergisi üzerine söyleştik.
-Otizmli evladı olan baba olmanızın yanında bu konuda çalışmalar yapan bir derneğin başkanısınız O halde temel bir soruyla başlayalım. Otizm nedir? Nasıl bir hastalıktır?Otizm başta bireyin iletişimi bilmemesiyle başlayan, değişik takıntılarla devam eden, öğrenme, konuşma, göz teması kurma gibi sıkıntıları içeren bir farklılık. Otizm geniş bir yelpazeyi içeriyor; birçok alt tipleri var. Kendi içinde benzer noktaları olmasına rağmen farklılıklar gösteriyor. Otizm bir yaşam şeklidir diyebiliriz.
-Otizmli bir çocuk yaşıtlarından farklı olarak nasıl davranışlar gösterir?
Genel olarak öğrenmede, göz teması kurmada sıkıntılar yaşadığı için yaşıtlarından geri kalabiliyor. Bu noktada, özel, birebir eğitimin önemi artıyor. Bu bireylerin hayatlarında objeler çok önemli. Kendilerine ait bir dünyaları var. Bıraktığınızda bu dünyada takıntılarıyla uzun süre kalabilirler. Amacımız; bu bireyleri kendi dünyalarından çekip yanımıza almak olmalı. Ellerini sallayabilirler, parmak ucunda yürüyebilirler, nesneleri çevirebilirler, değişik sesler çıkarabilirler. Onların dünyasında soyut kavramlar yok. Yani utanma, tehlike, korku gibi kavramları anlatmak zor. Otizm çok derin bir konu, tıp bile bazen yetersiz kalıyor.
‘ENDİŞELİ BİR SÜREÇ’
-Çocuğunuzun durumunu öğrendiğinizde nasıl bir tepki verdiniz? Neler hissettiniz?
Tabi ki hiç kolay değil bunu yaşamak, hissetmek… Beraberinde birçok şey düşünüyorsunuz? Ne yapacağım? Otizm nedir? Çocuğuma nasıl yardımcı olabilirim? Çok endişeli bir süreç. Kısacası şok! Genelde mantıklı bir insan olarak bu süreçleri daha rahat ve bilinçli atlattığımı düşünüyorum. Hemen bir yol haritası belirledik ve uzun bir maratona başladık.
-Otizmli bir çocuğa sahip olan baba olarak hayatınızda neler değişti?
Çok yoğun ve zor bir süreç. İnsanı maddi manevi çok yoruyor. Ancak çok şey öğretiyor. Böyle bir durumda onu iyi anlamak için çok çalıştım, araştırdım. Dolayısıyla çok şey öğrendim.
Devamlı çok güçlü olmalısınız.Çünkü karşınızdaki kişi size birçok şeyi net olarak anlatamıyor ve bunu sizin anlamız gerekiyor. Onu herkesin anlamamasından dolayı size çok iş düşüyor. Bu süreçte çocuğunuzla bağınız çok artıyor. Sevginiz çığ gibi büyüyor.
GÖRSELLİĞİN ETKİSİ BÜYÜK
-Baba Beni Anlat projesi nasıl doğdu?
Devamlı arayış içerisinde olan bir yapım var. Oğlum ve otizmle ilgili birçok şey yapmak istiyordum. Baba Beni Anlat projesi böyle doğdu. Daha sonra değişik üniversitelerde paneller düzenledik, konserler yaptık. Son olarak da fotoğrafa ilgim ve görselliğin yaratacağı etkiden dolayı projenin fotoğraf ayağı ortaya çıktı. bi’galeri’nin burada payı büyük elbette. Yaklaşık 6 aydır üzerinde çalıştığımız projede zaman kavramını yitirdik. Durumun hassasiyeti düşünülürse işleyiş biraz daha zorlaştı. Nur Bardakçı ve Zeliha Alper’le çalışırken ekip olmanın nihai başarısını yeniden gördüm. Ve bunu özlediğimi fark ettim. Bu bizi yeni düşünceler içinde bir hayli heyecanlandırdı.
ÖZEL EĞİTİM ŞART
-Bundan sonraki projeler neler?
Baba Beni Anlat projesini daha farklı yerlere; şehirlere, ülkelere, sergi salonlarına taşımak istiyorum. Otizmli ailelere ve otizmli çocuklarımıza daha fazla dokunmak onlara yardım etmek, beraber bir şeyler üretmek istiyorum. Kafamda birçok proje olduğunu söyleyebilirim.
Otizmli çocuğu olan ailelere ne önerirsiniz?
Bu konuda çok fazla bilgi kirliliği var maalesef. Şu anda bilimsel olarak yapılması gerekenler belli. Öncelikle özel eğitim sonra spor ve sanatın bazı dalları yararlı olabiliyor. Bu bireylerin hayatları çok iyi planlanmalı ve bu program dâhilinde dengeli olarak sürdürülmeli. Aileler bu uzun yolculukta hep çocuklarının yanında olarak onlara sevgilerini vermeliler. Devlet olarak da bu ailelere daha fazla destek olunmalı.
Bi’galeri adres: Halitağa Cad. Rasimpaşa Mah. Yavuztürk Sok. No: 1/1 Kadıköy