Semtin sanal kütüphanesi...
Sosyal medyada kurduğu “Kadıköy Ansiklopedisi” sayfası üzerinden Kadıköy’ün tarihi hakkında fotoğraflar ve belgeler paylaşan Nurettin Ediz ile söyleştik. Ediz, Kadıköy hakkında yaptığı paylaşımların ilerde bir kitaba dönüşeceğini söylüyor
Nurettin Ediz doğma büyüme bir Kadıköylü. Uzun yıllardır çeşitli radyolarda program yapan Ediz son üç yıldır kendini, çok sevdiği Kadıköy hakkında bilgi ve belge toplamaya verdi. Facebook’ta “Kadıköy Ansiklopedisi” hesabını açan Ediz, bir nevi online kütüphanecilik yapıyor. Semtin tarihine ait bilgi, belge ve fotoğraf paylaşan Ediz ile hem Kadıköy Ansiklopedisi’nin hikayesini hem de Kadıköy’ü konuştuk. Ediz, “Kadıköy hakkındaki her belgeyi kısa bilgiler ekleyerek Kadıköy Ansiklopedisi’nde değerlendirmeye çalışıyorum.” diyor.
Bu söyleşide Kadıköy’ü konuşacağız ama ilk olarak sizin hayat hikayenizden başlayalım isterseniz.
1970 Kadıköy, Hasanpaşa doğumluyum. Bütün yaşamım Kadıköy'de geçti. Ailem Trabzon'dan 50'li yıllarda gelip yerleşmiş Kadıköy'e. Eğitim hayatım da hep Kadıköy'de, evime yürüme mesafesindeki Hasanpaşa, Fikirtepe, Yeldeğirmeni ve Göztepe'de geçti. Sırasıyla Kaptan Hasanpaşa İlkokulu, Yeldeğirmeni Kemal Atatürk Ortaokulu, Mehmet Beyazıt Lisesi ve Marmara Üniversitesi'nde okudum. Marmara Üniversitesi Fransızca Öğretmenliği bölümünden 1993 yılında mezun oldum ve aynı yıl öğretmenlik yerine, hayalim olan mesleğe, radyo programcılığına başladım.
1920'li yıllarda Kadıköy Rıhtım Caddesi
Mesleğimin ilk yılları yine Kadıköy ve çevresinde geçti. İlk radyom, İstanbul'un ilk özel radyolarından biri olan Kadıköy FM'di. Ardından o yıllarda Kuşdili'nde bulunan Fenerbahçe Fm'de çalıştım. Sonraki durağım ise Küçük Çamlıca'daki Balins-Veys FM radyoları oldu. 1998 yılından itibaren Avrupa Yakası'ndaki ulusal radyolarda programcı ve yönetici olarak çalıştım. Doğan Grubu radyolarından ayrıldıktan sonra yaklaşık 8 yıldır özel projeler üretiyorum. Açık söylemek gerekirse gittikçe kirlenen holding medyalarından uzak, yarı emekli hayatı sürüyorum. Uluslararası bir proje olan Frankofontürk Radyo ve özellikle son üç yıldır üzerinde çalıştığım Kadıköy ile ilgili iki proje, Kadıköy Ansiklopedisi ve Radyo Kadıköy şu anki uğraşlarım.
OKURLARLA BİLGİ ALIŞVERİŞİ
Ben de Kadıköy Ansiklopedisi’ne gelecektim. Ansiklopedi çok geniş bilgi birikimini kapsayan bir tanımlama. Ne kadarlık bilgi ve belge var elinizde?
“Kadıköy Ansiklopedisi” Facebook sayfası, ileride birkaç cilt halinde mutlaka basılı olarak yayınlamayı istediğim bir proje. Basılı bir ansiklopediden en büyük farkımız, durağan değiliz, bilgiler daima yenileniyor. Paylaştığım bir yazı ve fotoğrafın ardından o paylaşımla ilgili olarak okurlarımız tarafından da pek çok yeni bilgi ekleniyor. Böylece, okur da ansiklopedinin yazarına dönüşüyor. Bu açıdan bakıldığında, arşivimde yer alan kitaplara, fotoğraflara ve dergilere okurların eklediği bilgiler de ekleniyor ve sayfalarımız muazzam bir kütüphaneye dönüşüyor. Takipçilerimizin de sık sık belirttiği gibi burada hiçbir kitapta rastlayamayacağınız müthiş bilgiler yazılıp çiziliyor. Özellikle okurlarımızın sayfamızda paylaşılan fotoğrafların altına yazdığı anılar inanılmaz mutlu ediyor ve duygulandırıyor beni. Unutmadan şunu da belirteyim, ülkemizdeki ve dünyadaki çeşitli kütüphanelerde ve dijital arşivlerde ulaşabildiğim, Kadıköy hakkındaki her belgeyi kısa bilgiler ekleyerek Kadıköy Ansiklopedisi’nde değerlendirmeye çalışıyorum.Sosyal medyada, kişisel bloglarda ve sayfalarda gördüğüm, belge değeri taşıyan Kadıköy ile ilgili her fotoğrafı ve yazıyı da muhakkak sahiplerinden izin alarak ve kaynak belirterek kullanıyorum.
Kadıköy İskelesi
Kadıköy'le olan bağınızı da konuşmak isterim. Nasıl başladı bu ilişki?
Evim burası! İnsan özellikle çocukluğunun geçtiği topraklardan öyle kolay kolay kopamıyor, en azından ben böyle hissediyorum. Eksilen onca şeye rağmen seviyorum burayı. Hasanpaşa'nın gecekondu mahallesi Taşocakları'nda doğdum büyüdüm ve oradaki fakirliği başka bir yerdeki zenginliğe değişmem asla! Maddi fakirliğe rağmen kendi içinde inanılmaz bir manevi zenginlik yaşadık çocukluğumuzda. Varsa hepimizde vardı, yoksa hiçbirimizde yoktu. Şimdi böyle bir şey mümkün değil tabii. Aynı yerde yaşıyorum hâlâ ama evlerin çoğu yenilendi, bahçeler yok edildi, tanıdık yüzler birer birer eksildi!
Moda Koyu
SAHAFLARDAN, YAZARLARDAN…
“Birkaç cilt halinde basılacak kitap olabilir” dediniz. Kadıköy ile ilgili bilgi ve belgeleri nasıl toplamaya başladınız?
Okumayı ve araştırmayı seven biriyim. Kütüphanemde Kadıköy kitapları, fotoğraflar ve kartpostallar uzun yıllardır zaten vardı, ama sayısı şimdiki kadar değildi tabii.3-4 yıl kadar önce Radyo Kadıköy projesi için çalışmalara başladığımda doğal olarak Kadıköy hakkında yazılan kitapları ve eski fotoğrafları yoğun olarak toplamaya başladım. Kadıköy'deki sahaflardan, Nadir Kitap sitesinden, internetteki diğer kitap satış mağazalarından ve gezdiğim kitabevlerinden Kadıköy hakkında bulabildiğim her şeyi gücüm yettiğince alıyorum. Kadıköy Ansiklopedisi Facebook sayfamda, kütüphanemde yer alan kitaplardan oluşan “Kadıköy Kitaplığı” başlıklı bir paylaşım yapmıştım. Bu paylaşımın da etkisiyle “Kadıköy Hafızası Platformu” grubunu kurduk. Kadıköy sevdalısı birkaç dostun biraraya gelmesiyle oluşan grubumuzun, Nazım Hikmet Kültür Merkezi'nde gerçekleşecek ilk söyleşi etkinliği de maalesef tam da o hafta pandemi yasakları devreye girince yapılamadı.
Caddebostan Plajı
Kadıköy hakkında araştırma yapan ve kitapları yayımlanan yazarlar da var. Zaman zaman bu kişilerden de örnekler veriyorsunuz.
Müfid Ekdal, Adnan Giz, Gökhan Önce ve Selim İleri gibi değerli isimlerin kitapları herkes gibi benim de yol göstericim oluyor. Kitaplarından, yazılarından tanıdığım Arif Atılgan, Hakkı Bilen gibi araştırmacı yazarlarla da bu dönemde tanışıp dost olduk. Yıllarca çeşitli dergilerde yazılarını okuduğum Mehmet Burak Çetintaş da yine Kadıköy Ansiklopedisi sayesinde tanıştığım isimlerden biri. Her biri benim için çok özel insanlar bu isimler. Kadıköy hakkında yazıp çizenlere muhakkak bir şekilde ulaşıp, tanışmaya çalışıyorum. Hicran Göze, Tamer Kütükçü, Cengiz Kahraman gibi isimlere de bu şekilde ulaştım. Kadıköy içerikli Facebook sayfa ve gruplarından da epey dost edindim; paylaşımlarını ilgiyle takip ettiğim Nezih Demirbilek, Kadri Kalman, Engin Kalaycıoğlu aklıma gelen ilk isimler. Zaman zaman onlardan da bilgi ve belge istiyorum. Gazete Kadıköy'ün ve Kadıköy Life dergisinin eski sayıları da arşivimde, daima elimin altında duruyor.
Moda- Mahmut Muhtar Paşa Köşkü-1926
“YELDEĞİRMENLERİ KEŞAN’DA”
Kadıköy'ün değişimine de tanık olan birisiniz. Bu kadar eski fotoğrafa bakınca değişimin yarattığı farkı da kolayca anlamanız mümkün. Siz nasıl tarif ediyorsunuz bu değişimi?
Her yerde olduğu gibi Kadıköy'de de insanı yıpratan bir değişim var. Son yıllarda İstanbul'un nefes alınan tek ilçesine dönüştü Kadıköy. Bütün şehrin eğlence yükünü sırtlanınca, içinden çıkılmaz bir hâle geldi durum. Yaşadığımız sorun artık Kadıköy'ü yönetenlerin ya da Kadıköylülerin çözebileceği bir sorun değil!
Bize Kadıköy hakkında çok bilinmeyen birkaç şey söyler misiniz?
İzin verirseniz ben size bilinmeyen şeylerin yerine, neredeyse herkesin doğru sandığı bir yanlışı söyleyeyim. Yıllardır paylaşılan meşhur “Kadıköy Yeldeğirmeni” fotoğrafı vardır ya, işte o aslında Edirne'de, Keşan'da çekilmiş bir fotoğraftır. Yine Fransız arşivlerinde bulunan Souvenir de Rodosto (Tekirdağ Hatırası) fotoğrafında da buna benzer yel değirmenleri yer almakta, yani o fotoğraf Trakya'da çekilmiş ve asla Kadıköy'e ait bir fotoğraf değil. Birçok kitapta, dergide ve özellikle hâlâ sosyal medyada sürekli bu yanlış bilgi paylaşılıyor!
Moda Burnu-1926
RADYO KADIKÖY TEST YAYININDA
Son olarak da sohbetin başında bahsettiğiniz Radyo Kadıköy'den konuşalım isterseniz.
Radyo Kadıköy projesi 3-4 yıl önce hayata geçirmek üzere yola çıktığım kültür, sanat ve kaliteli müzik temalı, konuşan radyo projesi. Bilmeyenler için hatırlatayım; sadece şarkı çalan radyolardan farklı olarak zengin içerikli program ve programcıları olan radyolara konuşan radyo deniyor. Radyo Kadıköy'ün, kentimizin geçmişten bugüne bütün değerlerini ele alan, Kadıköy'ün kültür-sanat yaşamına ayna tutan bir marka radyo olmasını hedefliyorum. Radyonun uzun süredir yayına geçememe sebebi de bu; Yayına merhaba dediğimiz anda yayın içeriği ve teknik alt yapısının Kadıköy’e yakışacak bir zenginlikte olması gerekiyor. Böyle bir radyonun kişisel maddi gücümle hayata geçmesi, tahmin edersiniz ki mümkün değil. Bu desteği bulana kadar internette test yayına devam etmek zorundayız.
İbrahimağa Çayırı
Nasıl bir yayın içeriği düşünüyorsunuz?
Radyo Kadıköy'de dinleyeceğiniz şarkılar, Kadıköy'ün eski fotoğraflarına baktığınızda hissettiklerinize benzer duygular yaşatan ölümsüz şarkılar. Bu konuda, son derece geniş müzikal arşivimle ve deneyimimle iddialıyım! Projenin hayata geçmesi uzun sürse de umudum asla tükenmedi, hâlâ büyük bir heyecanla ve sabırsızlıkla ana yayına geçeceğimiz günü bekliyorum, her şey çok güzel olacak! Şu an kullanılmayan bir tren istasyonunun radyo binası olması gibi bir hayalim var, ya da doğup büyüdüğüm Hasanpaşa'daki yeni “Gazhane Kültür Merkezi”nde bir yayın stüdyosu neden olmasın?