"Sosyal izolasyona yol açabilir!"
Trikotillomani’nin nedenlerinin tam olarak bilinmediğini ama stresli yaşam olaylarının gelişiminde rol oynayabildiğini dile getiren Uzman Psikolog Serhat Özmen, “Kişi kıl koparma davranışı nedeniyle utanç ve suçluluk hissedebilir, bu da sosyal izolasyona yol açabilir” diyor
Çevrenizde tanımadığınız kişilerin ya da arkadaşınızın saçını ya da kaşını kopardığına tanık olmuş olabilirsiniz. Neden kopardığına anlam da veremediğiniz için şaşırmış ve endişe de duymuş olabilirsiniz. Saç, kirpik, kaş neden koparılır sorusunun peşine düşüp cevabını aradık. Uzman Psikolog Serhat Özmen ile saç, kaş, kirpik gibi bedendeki kılları koparma sorununu (Trikotillomani) konuştuk.
Trikotillomani kişinin kendi saçını, kaşlarını, kirpiklerini veya vücudundaki diğer kılları sürekli olarak koparma dürtüsü yaşadığı bir dürtü kontrol bozukluğu olduğunu dile getiren Uzman Psikolog Serhat Özmen, bu davranışın genellikle stres veya anksiyete ile başa çıkma mekanizması olarak ortaya çıktığını ve kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebildiğini söyledi.
“KOPARMA DÜRTÜSÜNÜ KONTROL EDEMEME”
Trikotillomaninin belirtileri arasında kişinin kendi saçını, kaşlarını, kirpiklerini veya vücut kıllarını sürekli ve tekrarlayan bir şekilde koparma dürtüsünün, bu dürtüyü kontrol edememenin ve koparma sonrasında rahatlamanın veya tatmin hissetmenin yer aldığına dikkat çeken Psikolog Serhat Özmen, “Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, stres, anksiyete, depresyon ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülüyor.” dedi.
Trikotillomani’nin genellikle ergenlik döneminde başladığını ve kadınlarda erkeklere göre daha yaygın olarak görüldüğünü söyleyen Serhat Özmen, “Ailede benzer davranışlar veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi psikiyatrik rahatsızlıkların varlığı da risk faktörleri arasındadır. Ayrıca, stresli yaşam olayları, düşük benlik saygısı ve anksiyete bozuklukları da trikotillomani gelişiminde rol oynayabilir. Kişilerin özgüvenini ve benlik saygısını ciddi şekilde etkileyebilir. Kişi, kıl koparma davranışı nedeniyle utanç ve suçluluk hissedebilir, bu da sosyal izolasyona yol açabilir. Sosyal etkileşimlerden kaçınma, iş veya okul performansında düşüş ve günlük yaşam aktivitelerinde azalma gibi etkiler de görülebilir.” diye konuştu.
TERAPİ VE İLAÇ TEDAVİSİ
Trikotillomani teşhisinin genellikle psikiyatristler tarafından yapılan klinik değerlendirme ve görüşme ile konulduğunu ifade eden Özmen, tedavi süreci hakkında da şu bilgileri verdi : “Tedavi süreci bireyin ihtiyaçlarına göre farklılık gösterebilir ancak genellikle bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve bazı durumlarda ilaç tedavisi içerir. CBT, bireyin saç koparma dürtüsünü tetikleyen düşünce ve davranışları tanımlamasına ve bunları değiştirmesine yardımcı olabilir. İlaç tedavisi ise anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden durumların yönetiminde faydalı olabilir” şeklinde konuştu.
Psikanalitik terapinin bireyin bilinçdışı çatışmalarını ve duygusal yaralarını keşfetmesine ve anlamasına yardımcı olabileceğini söyleyen Özmen, “Bu perspektif, bireyin geçmiş deneyimlerini ve içsel dünyasını anlamaya çalışarak tedavi sürecine derinlemesine bir yaklaşım sunar”dedi.
“Tedavisi sonrası tekrar edebilir. Bu durum, kişinin yaşamındaki stres faktörlerine ve tedaviye ne kadar bağlı kaldığına göre değişir.” diyen Serhat Özmen, düzenli terapi seansları ve gerekli durumlarda devam eden ilaç tedavisinin tekrar riskini azaltmada yardımcı olabileceğine işaret etti.
EN ÇOK SORULAN SORULAR
Trikotillomani ile ilgili en çok sorulan soruları da sıralayan Özmen, soruların cevaplarını da verdi.
- Trikotillomani kalıcı bir durum mudur?
Trikotillomani kronik olabilir ancak doğru tedavi ve yönetim stratejileri ile kontrol altına alınabilir.
- Trikotillomani genetik midir?
Evet, ailede trikotillomani veya diğer dürtü kontrol bozukluklarının bulunması riski artırabilir.
- Tedavi edilmeyen trikotillomani nelere yol açar?
Saç ve cilt hasarına, ciddi duygusal sıkıntılara ve sosyal izolasyona yol açabilir.
- Tamamen yenmek mümkün müdür?
Birçok kişi, tedavi ve destekle trikotillomaninin üstesinden gelerek sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Ancak, bireyin tedaviye bağlılığı ve stres yönetimi becerileri büyük önem taşır.”