Sosyo-ekonomik kırılganlık yüksek
“Covid-19 ile Mücadele Kapsamında İstanbul Kırılganlık Haritası” projesinin sonuçları yayınlandı. Rapora göre, sosyo-ekonomik kırılganlık kent merkezindeki mahallelere göre kırsal mahallelerde daha yüksek
İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ve İBB iştiraklerinden BİMTAŞ’ın yürüttüğü “COVID-19 ile Mücadele Kapsamında İstanbul Kırılganlık Haritası” projesi sonuçlandı. Proje kapsamında, İBB İstanbul İstatistik Ofisi, 961 mahalleden toplanan verileri derleyerek mahallelerin sosyo-ekonomik durumundan ulaşım bağlantılarına, kentsel yoğunluktan demografik yapısına kadar özelliklerini inceledi.
Dört ana başlık ve 22 alt başlık halinde oluşturulan haritalarda riskli, kırılgan bölgeler ile acil müdahale edilmesi gereken bölgelerin tespit edilmesi ve böylece salgınla mücadelede kaynakların rasyonel kullanılması amaçlandı.
Proje kapsamında oluşturulan mekânsal yayılma riskine bağlı kırılganlık haritası, sosyo-ekonomik kırılganlık haritası, ulaşıma bağlı kırılganlık haritası ve kentsel yoğunluğa bağlı kırılganlık haritasının sonuçları şöyle:
KIRSAL MAHALLELERDE RİSK YÜKSEK
Sosyo-ekonomik kırılganlık endeksinin sonuçlarına göre kırsal nitelikli mahalleler olarak tanımlanan bölgelerde risk daha yüksek. Riskin yüksek olduğu mahalleler arasında Avrupa Yakası’nda Çatalca, Silivri, Arnavutköy; Anadolu Yakası’nda Beykoz, Pendik, Şile ilçelerinde bulunan mahalleler yer alıyor. Kadıköy, Ataşehir, Beşiktaş, Bakırköy ve Şişli ilçelerinde yer alan mahallerde ise sosyo-ekonomik kırılganlık değerleri düşük.
ANA ULAŞIM AKSLARINDA RİSK FAZLA
Ulaşıma bağlı kırılganlık endeksinin sonuçlarına göre, İstanbul’un ana ulaşım akslarında yer alan mahallelerde risk yüksek. Özellikle Avrupa Otobanı (E-5), Trans Avrupa Kuzey Güney Otoyolu (E-80) ve metro hatlarının geçtiği mahallelerde kırılganlık değerleri yüksek olarak tespit edildi. Avrupa Yakası’nda yer alan mahalleler, Anadolu Yakası’ndakilere göre daha riskli durumda iken, Bakırköy, Bahçelievler, Zeytinburnu, Bayrampaşa ve Şişli ilçelerinde yer alan mahallelerde endeks değerleri daha yüksek bulundu. Ulaşıma bağlı kırılganlığın en yüksek olduğu mahalleler ise sırasıyla; Mimar Sinan (Üsküdar), Aksaray (Fatih), Esentepe (Şişli), Merkez (Şişli), Caferağa (Kadıköy), Osmaniye (Bakırköy), Acıbadem (Kadıköy), İçerenköy (Ataşehir), Ünalan (Üsküdar), Topçular (Eyüpsultan) oldu.
YEŞİL ALAN AZLIĞI RİSKİ ARTIRIYOR
Kentsel yoğunluğa bağlı kırılganlık endeksinin sonuçlarına göre, genel olarak İstanbul’un kent merkezi ve alt merkezlerinde yer alan mahallelerin risk oranları yüksek olarak belirlendi. Nüfusun yoğunlaştığı, kentsel hareketliliğin fazla olduğu veya ticaret akışının bulunduğu Bahçelievler, Bağcılar, Esenler, Güngören, Başakşehir, Zeytinburnu, Gaziosmanpaşa ve Sultangazi ilçelerinde yer alan mahallelerin kırılganlıklarının yüksek olduğu kaydedildi. İstanbul’da hizmet sektörünün ve iş alanlarının yoğunlaştığı Avrupa Yakası’nda, kentsel yoğunluğa bağlı risk Anadolu Yakası’na göre çok daha yüksek oldu. Bu sonucu, Avrupa Yakası’nda yer alan bazı ilçelerde açık ve yeşil alan miktarlarının ilçe nüfusuna ve ilçenin büyüklüğüne göre yetersiz durumda olması, konut ve ticaret alanlarının yoğun durumda olması da etkiledi.
NÜFUS HAREKETLİLİĞİ YOĞUN YERLERDE RİSK YÜKSEK
Mekansal yayılma riskine bağlı kırılganlığın en yüksek olduğu yerler nüfus hareketliliğinin yoğun olduğu yerler oldu. Rapora göre Avrupa Yakası’ndaki mahallelerin Anadolu Yakası’na göre daha riskli olduğu görülüyor. Mekânsal yayılma riskine bağlı kırılganlığın en yüksek olduğu mahalle Zeytinburnu'ndaki Beştelsiz mahallesi oldu.
KADIKÖY’DE DURUM NE?
İstanbul Kırılganlık Haritası raporuna göre Kadıköy’de durum sosyo- ekonomik, ana ulaşım akslarına yakınlık, yeşil alan miktarı ve nüfus yoğunluğuna göre farklılaşıyor. İstanbul geneline göre kırılganlığın düşük olduğu ilçeler arasında yer alan Kadıköy’de dört ana başlık altında mahallerdeki durum ise şöyle:
Sosyo-ekonomik kırılganlık endeksinin sonuçlarına göre kırılganlığın en yüksek olduğu mahalle Fikirtepe. Fikirtepe mahallesinde yüzde 12 çok yüksek ve yüzde 24 yüksek risk kırılganlığı mevcut. Fikirtepe’yi yüksek risk sıralamasında takip eden mahalleler yüzde 12 oran ile Caferağa ve Eğitim mahalleleri oldu.