Tıbbi çaylarla şifa bulmak mümkün mü?
Bitkilerin içlerindeki etkili bileşikler nedeniyle hastalıkları iyi edebildiğini dile getiren Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Teknikeri Mehmet Şirin Yalvaç “Bitkileri hafife almayın” diyor
Kadıköy Belediyesi Ekolojik Yaşam Merkezi düzenlediği permakültür, sıfır atık, kompost gibi atölyeler ile aydınlatıcı ve yol gösterici bilginin adresi olmaya devam ediyor. Karşılıklı paylaşımlar ve sorular doğrultusunda daha verimli geçen atölyeler, Kadıköylülerden yoğun ilgi görüyor. Bu atölyelerden biri de 4 Mayıs Cumartesi günü gerçekleşen “Tıbbi Çaylar Atölyesi”ydi. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Teknikeri Mehmet Şirin Yalvaç’ın eğitmen olduğu ve çayların demlenme yöntemleri başta olmak üzere birçok konu hakkında bilginin paylaşıldığı atölyede, zencefil, zerdeçal, tarçın, karanfil, yenibahar, havlıcan ve karabiberin de içinde olduğu bağışıklık güçlendirici tıbbi çay demlendi ve katılımcılara ikram edildi.
“PORSELEN DEMLİK KULLANILMALI”
Tıbbi bitkilerin yaprak, çiçek, tohum, kök ve kabuk kısımlarının içlerindeki etkili bileşikler nedeniyle hastalıkları iyi edebildiğini dile getiren Mehmet Şirin Yalvaç, bitkilerin bu kısımlarının toplanma zamanlarını ise şöyle anlattı:
- Yapraklar, bitki çiçek açmaya başladığı zaman
- Çiçekler, tamamen açılmadan veya tomurcuk halinde iken
- Toprak altı kısımlar, toprak üstündeki kısımlar kuruduktan sonra
- Kabuklar, bitki yapraklarını döktüğü zaman
- Meyve ve tohumlar ise olgunlaştıklarında toplanmalıdır.
Tıbbi çayların bir veya birden çok madde ile hazırlandığını söyleyen eğitmen Mehmet Şirin Yalvaç, “Çaylar, ana madde, yardımcı madde, tat ile renk verici maddeler kullanılarak hazırlanır. Demlemede porselen ile cam demlik kullanılmalıdır. Metal kaşık yerine porselen, cam ya da tahta kaşık tercih edilmelidir.” dedi.
“KÖK, KABUK VE TOHUM KAYNATILMALI”
“Hazırlama tekniğine göre çaylar sıcak demleme, kaynatarak demleme ve sıcak olmayan suda demleme-bekletme yöntemi ile hazırlanır.” diyen eğitmen Yalvaç, hazırlanacak karışımın içeriğine göre bu yöntemlerden seçim yapıldığını belirtti. Mehmet Yalvaç, demleme yöntemleri hakkında şu bilgileri verdi; “Sıcak demleme yaprak, sap ve çiçek gibi narin bitki kısımlarından tıbbi çay hazırlamak için kullanılır. Karışım demliğe konulur ve üzerine kaynar su dökülür. Ağzı kapalı demlikte çiçekler 3-5 dakika, sap ve yapraklar ise 5-7 dakika demlenip süzülür. Kök, kabuk ve tohum gibi sert bitki kısımlarından tıbbi çay hazırlamak için de kaynatma yöntemi tercih edilir. Demliğin içine karışım konur, üzerine soğuk su eklenir, 10-15 dakika kaynatılır ve ılık hale gelmesi beklenir. Ilıklaştıktan sonra süzülen çay serin bir yerde saklanmak koşuluyla sabah ve akşam 2 fincan içilmelidir ve iki günde tüketilmelidir.”
“IHLAMUR SOĞUK SUYLA DEMLENMELİ”
Bazı bitkilerin sıcak su ile demlendiği zaman istenmeyen maddelerin suya geçebileceği için soğuk suda bekletme yönteminin tercih edildiğini ifade eden eğitmen Yalvaç, “Ihlamur ile ebegümeci gibi bitkiler soğuk suda bekletme yöntemi ile demlenmelidir. Ihlamuru akşam soğuk suya koyun, sabaha kadar kalsın sonra da süzün. O artık tıbbi bir çaydır ve soğuk içilir.” dedi.
“HAMİLELER ADAÇAYI İÇMEMELİ”
“Tıbbi çaylar, her zaman taze hazırlanmalıdır. Özel bir öneri yoksa genellikle sabah kahvaltıdan önce ve akşam ise yatmadan bir saat önce içilmelidir.” Diyen Yalvaç bir de uyarıda bulundu: “Tansiyon gibi kronik hastalığı olan ve sürekli ilaç kullanmak zorunda olanlar tıbbi çayları içmek için mutlaka doktora danışmalı. Çünkü çayların içindeki maddeler, içtikleri ilaçlarla etkileşime geçebilir. Örneğin tansiyon hastaları, hamileler ve emziren anneler adaçayı içmemeli. Adaçayı düşüğe neden olabilmekte. Bu yüzden bitkileri hafife almamalıyız.”
GARGARA, DİŞ ETİNE MASAJ...
Tıbbi çayların gargara, diş etine masaj ve buhar banyosu gibi kullanım şekilleri olduğuna da dikkat çeken Mehmet Şirin Yalvaç, ağız içindeki yaralara günde birkaç defa mayıs papatyasıyla yapılan gargaranın iyi gelebileceğini söyledi, bazı tıbbi bitkiler hakkındaki bilgileri de sözlerine ekledi: “Kekik türleri için en önemli uyarı tansiyon yükseltici olduğudur. Bu yüzden yüksek tansiyon hastalarının fazla miktarda tüketmesi sakıncalıdır. Biberiye, yemeklere lezzet vermesi amacıyla baharat olarak konabilir. Dolaşım sistemini hızlandırdığı için romatizma ve spor sonrası adale kasılmalarında uçucu yağı kullanılabilir. Çayı, yağ yakıcı özellik gösterebilir bu yüzden hekim kontrolünde yapılan diyetlerde destekleyici olarak yer alabilir. Uçucu yağı aromaterapide konsantrasyon arttırıcı olarak ve evcil hayvanlarda ise bit ile pire kovucu olarak kullanılabilir. Mayıs papatyası da uykusuzluk problemlerinde, cilt solüsyonlarında ve özellikle saç bakımında tercih edilebilir.”