Tuvale değil ayakkabılara resim
Ayakkabınızın üzerinde bir kedi, bir nota, bir rock grubu, gül bahçesi ya da seyrine doyamadığınız bir kuş olsun ister misiniz? Yasemin Karakaya tuval yerine ayakkabıların üzerine resim yapıyor
Özel sektörde 10 yıl boyunca iç mimar olarak çalışan Yasemin Karakaya’nın hayatı bir gün satın aldığı ayakkabıya resim çizmesiyle değişmeye başlamış. Aynı zamanda resim yapan Karakaya önce ayakkabılarının üzerine desen çizmeye sonra da sipariş almaya başlamış. İç mimarlığı bırakıp geçimini ayakkabı, çanta ve şapkalara resim yaparak sağlayan Karakaya ile bir merakla başlayıp sanata dönüşen hikâyesini konuştuk.
Ayakkabıya desen çizmek aklınıza nereden geldi?
Çok uygun fiyata beyaz bir ayakkabı almıştım. Ayakkabının beyazlığı gözüme çok battı. ‘Kumaş boyasıyla renklendirebilir miyim acaba’ diye düşündüm. Üzerine resim yaptım. Yaptığım resmi ben çok beğenmedim ama arkadaşım çok beğendi ve ona hediye ettim. Sonra aynı arkadaşım başka bir ayakkabıyla geldi, başka bir resim yapmamı istedi derken onun arkadaşları gelmeye başladı. Çok fazla talep oluşunca ek işe çevirmeye karar verdim.
Bu arada çalışıyor muydunuz?
Çalışıyordum. İç mimarlık yapmaya devam ediyordum. Ve düzensiz bir maaşım vardı. Ayakkabıya desen yapmayı kendime ek iş olarak düşündüm bir süre de öyle devam etti. 10 sene sonra iç mimarlığı bırakmaya karar verdim. Şimdi sadece ayakkabılara desen yapıyorum.
Peki ne zaman başladınız?
Dokuz yılı bitirdim.
KİŞİYE ÖZEL TASARIMLAR
İnsanlar ayakkabısına nasıl desenler çizilmesini istiyor?
Tabii kendileri ne istediklerini anlatıyor. Bu bazen sevdiklerinin portresi oluyor, bazen evcil hayvanları oluyor. Bazen sevdikleri müzik grupları, şarkı sözü olabilir, portre olabilir ne istediklerini anlatıyorlar sadece dünyada tek olacak şekilde bir tasarım yapıyorum.
En ilginç talep neydi?
Bir yere bağlı olmadığım için işi kabul etmeme şansım oluyor. Bu anlamda kendimi şanslı hissediyorum. En garibi şuydu; biri Amerika’daki toplu katliam fotoğrafını paylaşıp oradaki cesetleri ve saldırganın elindeki silahlı olan fotoğrafı istediğini söylemişti. Çok rahatsız olmuştum. Çalışmayacağım bazı şeyler var. Çok uçlardaki şeyleri elbette çalışmam. Çünkü bu beni yansıtmıyor.
Peki bir ayakkabıya desen çizmek ne kadar sürüyor?
Detayına göre değişiyor. Ayakkabının üzerinde çalışmam istenen desen portreyse daha uzun sürüyor. Bazen iki günümü alıyor. Daha yüzeysel bir şeyse dört beş saatimi alıyor. Ama genelde bir çift ayakkabıya bir gün ayırmaya çalışıyorum. Kimi zaman işçiliğe göre sadece bir günde bir tekini bitirdiğim oluyor.
Ayakkabının diğer çiftine de aynı resmi mi çiziyorsunuz?
Benim tercihim ikisinin birbirinden farklı olmasından yana. Aynı olursa fabrikasyon ayakkabılardan farkı olmayacak.Elde yaptığım için yüzde yüz aynı olması mümkün değil. Ama çoğu farklı çizimler istiyor.
Her ayakkabının üzerine desen çizilebilir mi?
İllaki uygun malzeme ve boyalarla çalışılabilir ama ben deri, suni deri, kanvas ayakkabılara çalışıyorum. Plastik ayakkabılara çalışmıyorum. Plastikten boya zamanla atabiliyor, kalıcılığı çok iyi değil.
Bir ayakkabıya çizilen boya ne kadar süre kalıcı olabiliyor?
Siz ayakkabıya ne kadar iyi bakarsanız, ayakkabının ömrüyle bir gidiyor.
Spor ayakkabılarını çamaşır makinesine atıp yıkarız. Sizin çizdiğiniz ayakkabılar makinede yıkanıyor mu?
Aslında makineye atmak başlı başına yanlış bir şey. Ayakkabıyı makineye atarsanız tabanı zarar görür. Her makineye atmada ayakkabının ömründen bir yıl gidiyor. Ama illa ben makinede yıkıyorum diyen titizlikte biri karşıma çıkarsa da çamaşır makinelerinin kapağına takılan fileler var onları kullanmalarını öneriyorum. Su boyayı çıkarmaz ama tambur boyayı çizebilir.
“UNUTULMAZ BİR HEDİYE”
Sadece ayakkabı mı çiziyorsunuz?
Ceketlere, çantalara, cüzdanlara, şapkalara çalışıyorum. Malzemesi uygun olan bir çok şeye çalışıyorum.
Peki insanlar nasıl tepkiler verdi? İlk gördüklerinde insanların tepkisi nasıl oldu?
Bir hediye opsiyonu olarak birisine verilebilecek unutulmaz ve tamamen kişiye özel bir hediye. Bu yüzden insanların çok hoşuna gidiyor. Ayakkabı kiminse onun sevdiği renkler, hayatta değer verdiği şeylere göre çizimler yapıyorum. İnsanların ilgisini çekmesinin sebebi de bu, Çünkü onun için yaptığım bir ayakkabıyı başkasında görmüyor. Çünkü o tamamen onun için üretilmiş oluyor.
Tepkiler çok güzel. Çoğunlukla bir kişiye çalıştıysam o kişi yeni bir çift ayakkabıyla geri geliyor. Sevdikleri bir şey olduğu zaman sevdikleriyle de bunu paylaşmak istiyorlar ve kendileri de tekrar yaptırıyorlar.
Nerelerden sipariş alıyorsunuz?
Takipçi istatistiğine bakınca İstanbul fazla. Fakat işim online olduğu için beni internetten görüp ilgisini çeken herkes sipariş verip ürün gönderimi yaptırabiliyor. Yani Türkiye’nin her yanından hatta yurtdışından bile sipariş alıyorum.
Kadıköy’den de muhtemelen çok sipariş alıyorsunuzdur?
Evet. Boyalarımızın bazılarını da Kadıköy’deki sanat dükkanlarından alıyorum. Hem Kadıköy’de zaman geçirmeyi seviyorum hem de elden götürdüğüm siparişlerim oluyordu.
Kadıköylüler ayakkabılarına nasıl desenler istiyor? Ve yaş grubu ne?
Gençler de tercih ediyor ama benim kitlemin çoğu beyaz yakalı diye tarif ettiğimiz çalışan genç kitle. Onun dışında 18-25 yaş arası. Kadıköy’dekiler otuzlu yaşlarındaki genç tayfa oluyor. Herkes kendi zevkine göre desen yaptırdığı için çok yorum yapamıyorum ama çoğu zaman çizgi roman karakterler oluyor.
“İNSANLARIN CEBİNDEKİ PARA BİTTİ”
İnsanlar size nasıl ulaşıyor?
Sosyal medya üzerinden ulaşabiliyorlar. İnstagram hesabım var. İletişim kısmında WhatsApp numaram var oradan mesaj atabiliyorlar.
Pandemi sizi nasıl etkiledi?
Firmalarla çalıştığım işlerde çok zorlandım. Hediye sektörü bitmedi, yaş günleri bitmedi, özel günler bitmedi ama insanların cebindeki para bitti. İlk zamanlar pandemiden çok etkilenmedim ama ikinci dalga ile birlikte benim de işlerim azaldı.
Ayakkabıya desen çizdirmek maliyetli bir hediye mi?
Yurtdışındaki örneklerle kıyaslarsak Türkiye’de maliyetli değil ama aldığım geri dönüşlerde maliyetli olduğunu söylüyorlar. Ben kendi sanatıma o maliyeti çok yakıştırabiliyor muyum hayır. İnsanlar daha uygun istiyor ama benim de muhasebe giderlerim, imalat giderlerim olduğu için pek fazla indirim yapamıyorum.
“Benim bunu yaptırabilecek bir bütçem yok ama ben de birine böyle bir hediye vermek istiyorum” diye düşünen insanlara önereceğiniz ne olabilir? Bir ayakkabıya bir desen çizmek isterlerse neleri, nasıl kullanabilirler?
Bütçe ayıramamak elbette normal ama boyayı kendilerinin alması da düşük maliyetli bir durum değil. Sosyal medya hesaplarından gelen sorulara olabildiğince yanıt veriyor, yardım istedikleri zaman neyi nasıl yapmaları konusunda yardımcı olmaya çalışıyorum.
*** Yasemin Karakaya’nın sosyal medya hesaplarından çizim çalışmalarını izleyebilir, kendiniz boyama yapmak isterseniz nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda küçük tüyolar alabilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=BzLcalSETBw
https://www.instagram.com/yaskarakaya/?hl=tr