Validebağ'ın suyuna ne oldu?

Dr. Nurcan Armağan, yazı dizisinin son bölümünde, Validebağ Korusu’nda şimdi olmayan dere suyunun izini sürüyor

20 Ağustos 2015 - 14:32
Yazı - Fotoğraflar: Nurcan ARMAĞAN
Yaşam, suyu temel almıştır. Dolayısıyla su her devirde ve her yerde çok kıymetlidir. Hayat suyun etrafında olduğuna gore Validebağ Korusu’nunda suyu olmalıdır. Ama bugün korude ne çeşme ne de kuyu görebiliyoruz. Nedeni, Validebağ Korusu’nun sadece bir bölümünün günümüze gelebilmiş olmasıdır.
Koru’nun 1 milyon 200 bin metrekare olduğundan ve Çamlıca’dan başladığından bahseden kaynaklar vardır. Adile Sultan Vakfiye’sinde, bugünkü Altunizade Karakolu civarında bir kuyu olduğu da yazmaktadır. Ama  kuyuyu bugün göremiyoruz.
Tophanelioğlu Caddesi’nde Abdülaziz Av Köşk’ünün giriş kapısının sağ tarafında kale burçları ile süslenmiş güzel bir su terazisi (güvercinlik köşkü) ve su deposu bulunmaktadır. Hem Av Köşkü’nün hem de Adile Sultan Kasrı’nın suyunun Çamlıca’daki bir pınardan geldiğini, ancak Üsküdar’da çevre yolları açılırken su yollarının bozulduğunu yazan kaynaklar burada su olduğunun göstergesidir.
Validebağ Korusu -etrafındaki yüksek binalardan tam topografyasını anlayamasak da- bir vadi üzerinde konumlanmıştır ve vadinin en derin kısmında bugün suyu olmayan dere yatağını izlemek mümkündür. Peki derenin suyu nerede?
1989 yılına kadar suyu olan dere, Koşuyolu Parkı boyunca yapılan kanal çalışmalarının gazabına uğrayarak koru girişinin 2 metre öncesinde kanala bağlanmış ve yeraltı deresi haline getirilmiştir. Ayrıca İSKİ, korunun kenarındaki Erzurum Mahallesi’nin atık su kanallarını Koru’ya vermiş böylece temiz su yer altına kirli su  ise dere yatağına verilmeye başlanmıştır. Bu kirlilik 2014 yılında o kadar arttı ki koruseverlerin örnek çalışması ve ÇMO’nun katkılarıyla numune tahlili yaptırılarak 4. derece kirli su olduğu rapor edilmiştir. Kirliliğin kaynağı tespit edilerek suç duyurusunda bulunulmuş olmasına ragmen ekolojik yaşam alanlarının keyfi davranışlar ve vurdumduymazlıkla  kirletilmesine devam edilmesi kabul edilebilecek bir durum değildir.
Bir hafta önce dere yatağında yaptığımız gezintide İSKİ kanalından atık su akışının devam ettiğini tespit edip üzülürken, dere yatağının kenarındaki  anıt ağaç “saplı meşe”nin yakınından bir pınarın pırıl pırıl aktığını ve dere yatağını beslemeye çalıştığını görmek gözlerimizi yaşarttı.

YABANIL HAYAT OLANTEK KORU
Validebağ Korusu, İstanbul’un 14 korusu arasında içinde yabanıl hayat barındıran tek korudur. Koru’nun  korunması ve gelecek nesillere aktarılması çok önemlidir. Çünkü şehir içinde yabanıl hayatın korunduğu alanlar dünyada çok ender olup bu alanların iyi korunması, yaşatılması gerekmektedir. Validebağ Korusu’nun yabanıl hayatı ise yok edilmeye çalışılmaktadır.
Validebağ Korusu’nun kuzeydoğu sırtları, Boğaz girişinin manzarasını seyretmek isteyenlere görkemli bir şölen sunmaktadır. Diğer taraftan koru ürettiği bol oksijen ve tuttuğu tozlar yanında içindeki yürüyüş yolları ile toplumun ruh ve beden sağlığına önemli katkılar yapmaktadır. Ayrıca, otsu ve odunsu bitkilerde bağlı kalan tonlarca karbondioksit nedeniyle, az da olsa küresel ısınma ve iklim değişimini olumlu yönde etkilemektedir.
Çamlıca Tepesinin eteğinde yer alan Validebağ Korusu, Birinci Köprü’nün bağlantı yollarının yapılmasıyla fiziki olarak ayrılmış olsa bile Çamlıca tepesinden eteklerine doğru esen rüzgarın ve yağmur sularının yarattığı özel bir kentiçi iklime sahiptir.

DOĞAL SİT ALANINDA DÜĞÜN!
İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Kurulu, 16 Temmuz 1999’da Validebağ Korusu’nun bulunduğu tüm parseli, 1.Derece Doğal Sit Alanı ilan ederek, doğal sit alanında yapılabilecek uygulamaların dışında hiçbir uygulama yapılamayacağına, sit sınırları dışında, sit sınırına komşu park alanlarının da bu alana katılabilmesi için yerinde inceleme yapılmasına karar vermiş olmasına ragmen tahribat devam etmektedir. Gece istirahate çekilen kuşların, sürüngenlerin ve diğer memelilerin yumurtlaması ve doğurganlığı açısından ses ve ışık kirliliğinin önlenmesi şarttır.
 Bu nedenle Adile Sultan Kasrı’nda düğün ve benzeri organizasyonların yapılmaması lazımdır.  Validebağ Korusu’nun bakım, onarım, temizlik ve güvenliğini yerine getirmesi için protokol yapılan belediyenin yapmadığı çöpleri toplama işini Validebağ Gönüllüleri’nin çağrılarıyla gelen çevre halk ve gönüllüler yapmaktadır.
Üsküdar Belediyesi ise asli görevini tamamen unutarak, 1.Derece Sit Alanı’nda yapmaması gerektiğini bildiği halde ‘HYDE PARK’ yapacağını duyuran projeler sunmaktadır.
Oysaki burada yapılması gereken yabanıl hayatın süreğenliğini oluşturmak, bakımını yapmak, tüm olumsuzluklardan arındırmak ve gelecek nesillere şehir içersinde kalmış nadide doğal bir alanı miras olarak bırakmaktır.
Ana dokusunu birer canlı olan ağaç, ağaççık ve çalıların oluşturduğu  ve çeşitli hayvanların yaşadığı Validebağ  Korusu, her canlı gibi bakıma ve korunmaya muhtaçtır.
Gelin bu doğal alanı size tanıtalım ve katkılarınızla gelecek nesillere taşıyalım.
Var mısınız?
Sorularınız, tanıtım gezisi talepleriniz ve katkılarınız için bizimle iletişime geçin.
E-posta: [email protected] 


 

ARŞİV