Kadıköy'ün Kronolojisi (18)

Yoğurtçu çayırına ilk ağaçları kim diktirdi? Suadiye Plajı eskiden nasıldı? Kadıköy ne zaman ilçe oldu?

21 Haziran 2022 - 13:53

1929

  • Eski bir asker emeklisi olan Aydınlı Mustafa Güler, Suadiye Plajı ve tesislerini hizmete açtı. Plajın bulunduğu yer,  o yıllarda Kadıköy merkezine dahi ulaşımın neredeyse imkansız olduğu sapa bir yerdi. Plajın hayata geçirilmesi için ustalar haftalarca kayaları kırmak zorunda kalmış, üstelik plajın kumu da buraya kayıklarla taşınmıştı. Plaj ve yanında bulunan otel yıllarca İstanbul’un en görkemli eğlence merkezi olmuştu. Plaja giden yol, iki tarafı ağaçlı güzel bir asfalttı. “Antre”, yani giriş 40’lı yıllarda 35 kuruştu. En büyük özelliği ise denize merdivenle inilmesiydi. Plajdan geceleri de yararlanılabilmesi için deniz, iki kuvvetli projektörle aydınlatılıyordu. Mustafa Güler, ölüm tarihi olan 1952 yılına kadar işleriyle bizzat ilgilendi. Ardından işin başına geçen oğlu Murat Güler ancak 10 yıl dayanabildi ve 1962 yılında plajı ve oteli sattı.

  • 1930

  • 23 Mart: Kadıköy, 1869 yılında o zamanlar daha büyük ve önemli bir merkez olan Üsküdar Sancağı'na bağlı olan Kadıköy, 1930'da ilçe oldu. Bu tarihte Kadıköy'ün Kızıltoprak ve Erenköy olmak üzere iki bucağı vardı. 

  • Süreyya İlmen, Yoğurtçu çayırına ağaç diktirerek, Yoğurtçu Parkı'nın ilk temelini attı. Ancak Süreyya Paşa’nın burayı park yapması çok da kolay olmamış. Kadıköy Kızılay Şube Başkanlığı görevi aracılığıyla çayırı ıslah etmek için gerekli olan finansmanı sağlamak üzere bağış toplama girişiminde bulunulmuş. Bunun için kartpostallar, biletler bastırılmış. Tahta köprü girişine Kızılay çadır kurmuş, geçip içine oturmuşlar. Marangoz Abdullah Efendi’ye yaptırdıkları camlı, kapaklı, kilitli panolarda dere ve çayırın ileride alacağı manzaranın krokisini yerleştirmişler. Panolarda ayrıca toplanan yardımların listesi ile yapılan harcamaları gün gün işliyorlarmış. Gelip geçerken yapılan çalışmaların dökümünü okuyan Kadıköylüler ciddi katkılarda bulunmaya başlamışlar. İş o kadar ses getirmiş ki gazetelerde “Kadıköylüler kendi işlerini kendileri görüyor… Belediyenin yapması gereken düzenlemeleri halk yapıyor…” haberleri çıkmaya başlamış. Kadıköy halkının ellerinde kazma kürek, Süreyya Paşa’yı da el arabasıyla toprak taşırken resmeden bir karikatür bile yayınlanmış. Daha sonra Kadıköy Belediyesi yapılan işleri üstlendip Yoğurtçu Parkı’nı açmış.

  • Avustralya kraliyet ailesi mensubu Maria Pia’nın Moda deniz hamamlarının üzerinde yer alan malikanesi yandı.

  • Süreyya Sineması’nda ilk sesli film gösterimi sunuldu.

  • Sakızgülü Sokak ve Kadife Sokak'ın kesiştiği köşede yer alan, Kadıköy’de varlığı bilinen en eski tiyatro salonu olan (Modalı banker Zanni Stefanos Skilitçis’in bağışladığı arsa üzerine Kadıköy Rum Cemaati Vakfı tarafından 1873 yılında yaptırılmıştı) Apollon Tiyatrosu, Hale Sineması adını aldı. 1961 yılında da Reks sineması olarak hizmet vermeye başladı. Bina, 1996 ve 2006'daki tadilatlarla çok salonlu hale geldi ve adı salon sayısındaki artışı ifade etmek üzere iki x içerecek şekilde Rexx olarak değiştirildi. Sinema, Mart 2020'de kapandı.

  • 30 Eylül: 

  • Yerli havacılığın efsane ismi tayyareci Vecihi Hürkuş, Fikirtepe'de Vecihi x adını verdiği tek motorlu bir eğitim uçağı yaptı ve bu uçakla uçtu. 


ARŞİV