Kadıköy'ün Kronolojisi (20)

İş Bankası ilk şubesini nerede açtı? Planörle uçan ilk kişiler kimlerdi? Yeldeğirmeni'ne neden ışıklı zafer takı kuruldu?

25 Ağustos 2022 - 15:26
  • 1933
  • 4 Haziran: Şair Ahmet Haşim, Bahariye’de vefat etti.
  • 1 Temmuz: Kadıköy'de ilk İş Bankası Şubesi açıldı.
  • Mimar Sırrı Arif (Bilen), Mühürdar Caddesi'nde Sezai Apartmanı’nı inşa etti. İstanbul'un ilk modern apartmanları arasında sayılabilecek olan bu yapı, şöyle tanıtılıyordu: Kadıköyü’nde Rızapaşa arsasında ve Mühürdar caddesinde denize nazır bir arsa üzerinde inşa edilen bu apartman beş daireyi ihtiva ediyor. Binanın iskeleti betonarmedir. Bodrum yapılmamıştır. Zemin katında dört odalı bir apartman, kapıcı ikametgâhı ve depolar mevcuttur. Apartmanın önünde bir çiçek bahçesi bırakılmış ve geri çekilmiştir. Apartman katları beş oda, mutfak, ofis, banyoyu ihtiva ediyor. Cephenin bütün imtidadınca bir teras vardır. Bu teras kamilen camekânla örtülmüştür. Bina, kaloriferden maada bütün konforu haizdir. Binanın haricî mimarisini renkli sıva ve cam kompozisyonu teşkil ediyor. Binanın hususiyetli tertibi, dar yüzlü arsalara yapılan basmakalıp apartman tipinden binayı ayırt etmektedir.”
  • Musevi Cemaati, Cumhuriyet’in 10. yılı kutlamaları sırasında Yeldeğirmeni’nde ışıklı bir zafer takı yaptırttı.
  • Mimar Vasfi Egeli, Zeynep Kamil'deki evinin yanması sonucu Kadıköy'deki Şekercibaşı Sokağı’na taşındı.
  • VI. Mehmet Vahdettin dönemi sadrazamlarından Ali Rıza Paşa öldü. Mezarı İçerenköy'dedir.
  • 1934
  • 16 Mart: Göztepe semtinden dört arkadaş İsmail Türsan, Vedat Baykurt, abisi Cevat Baykurt ve marangoz Kemal bir araya gelip planörle uçma planları yapmışlar. Fikri olumlu bulan Vecihi Hürkuş, gençlere bir de planör planı vermiş. Göztepeli gençler plana sadık kalarak işe girişmiş ve Erenköy Kız Lisesinde alt katında tahsis edilen yerde planörün üretimine başlamışlar. Mart 1934’te tamamladıkları planöre “Kleopatra” adını vermişler. 16 Mart 1934 günü, Galatasaray Lisesi öğretmeni Maurice Bayen’den aldıkları kauçuk çekme halatı ve ayrıca planörü taşımak için yaptıkları iki tekerlekli araba-römork ile Uzunçayır’a gitmişler. Kendi aralarında çektikleri sıra kurasında ilk uçuşu İsmail yapmış. Yaklaşık 25 metre yükselip 200 metre kadar yatay uçtuktan sonra yere salimen inmiş. Ardından Vedat ve Cevat uçmuş. Kemal’e sıra gelince hava karardığı için uçuşu iptal etmişler. Haber ertesi günü Akşam gazetesinde yayınlanınca Başbakan İsmet İnönü’den tebrik telgrafı almışlar. Toplamda 6 kez uçuş yapan gençler, yüksek öğrenimlerine devam ettikleri için planörü bir köşede unutunca, zaman içinde çürüyerek yok olmuş.
  • 2 Eylül: Üsküdar-Kadıköy Tramvayları işletilmeye başlandı.
  • 29 Ekim: Kadıköy-Moda, Kadıköy-Bostancı ve Kadıköy-Fenerbahçe tramvay hatları açıldı.
  • Haydarpaşa Numune Hastanesi'nin inşaatına Nafia başmüdürü Nuri Tezer öncülüğünde başlandı.
  • 29 Haziran: Suadiye, tarihi günlerinden birini yaşamıştı. Atatürk ve ülkemizde misafir bulunan dönemin İran Şahı Rıza Pehlevi bir süreliğine Suadiye Plaj Gazinosu’na gelmişler ve Sakarya motoruyla yaptıkları ziyarette Suadiye Vapur İskelesi’ni kullanmışlardı.
  • Kadıköy İskele Parkı'nın yapımına başlandı. 1935’te tamamlandı.
  • Kadıköy'de Şef Eşref Antikacı tarafından bir orkestra kuruldu. 1938'de Kadıköy Halkevi Orkestrası, daha sonra da Fahri Kopuz Oda Orkestrası adını aldı.
  • Yazar-grafiker İsmail Biret Kadıköy'de doğdu. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Y. Resim bölümü, Nurullah Berk Atölyesi ve İstanbul Belediye Konservatuvarı, Tiyatro bölümünü bitirdi. Çeşitli tiyatro topluluklarında amatör ve profesyonel olarak oyunculuk, yönetmenlik, dekoratörlük yaptı, sinema filmlerinde rol aldı. Reklam sektöründe metin yazarlığı da yaptı. Karikatürleri 1975 Akşehir Nasreddin Hoca Uluslararası Karikatür Yarışması’nda Türk Haber Ajansı Ödülü, 1978 Kartal Yaz Şenlikleri’nde Karikatür Heykel, 1991 TCDD Karikatür yarışmalarında çeşitli ödüller kazandı. Grafik çalışmaları da olan Biret, 1981’de İsviçre’ye yerleşti. 2021’de vefat etti.

 


ARŞİV