Kadıköy'ün Kronolojisi (13)

Gençlik Bayramı ilk hangi çayırda kutlandı? Atatürk'ün konserine gittiği ses sanatçısı kimdi? Haydarpaşa'ya ne zaman sabotaj düzenlendi?

30 Kasım 2021 - 19:15

1915

  • 25 Mart: Fenerbahçe Spor Kulübü’nün lokali, Kuşdili çayırında Kurbağalıdere kenarında açıldı. Burası iki katlı zarif beyaz bir köşk, bahçe, kayıkhane, patinaj yeri ve arsa üzerindeki “kazino” yani müzikli lokantası ile birlikte toplam 3 bin metrekarelik bir arsadan oluşuyordu. Burada geniş misafir ve jimnastik salonları, yönetim kurulu odası, müze, kütüphane, temsil sahne, soyunma odaları, paten pisti, kayıkhane ve kort bulunuyordu.
  • Haydarpaşa İskele binası mimar Vedat Tek tarafından inşa edildi. Gar ile İstanbul'un Avrupa Yakası arasında kolay ulaşımı sağlamak amacıyla inşa edilen iskelenin çinileri Kütahyalı çini ustası Mehmet Emin Bey tarafından yapıldı.

  • Göztepe Mekteb-i İbtidasi’nin (pansiyonlu ilkokul ya da Taş Mektep) temeli Mimar Kemalettin tarafından atıldı. Göztepe’nin en eski okulu olan Taş Mektep, Tanzimat Sokağı ile Taşmektep Sokağı’nın köşesinde bulunuyordu. Buradan birçok yazar, gazeteci mezun oldu. Ünlü şair Nazım Hikmet Ran da bunların arasında yer alıyor.  Kadıköylü usta gazeteci Orhan Erinç de bu okulun mezunlarından. Erinç, gazetemize verdiği bir röportajda o yılları şöyle anlatmıştı: “Yedi yaşında ilkokula başlarken döndük İstanbul’a. Göztepe Taş Mektebi’nde okula başladım. Pansiyonlu olduğu için parasız yatılı okuyan ve Türkiye’nin çok çeşitli illerinden gelmiş sınıf arkadaşlarımız vardı. Yani Türkiye insanını orada tanımaya başladım.”

  • Moda’daki Saint Joseph Lisesi’nin yanında 1870’te açılan Muhtaryan Okulu kapandı.

  • Kadıköy’de Ali Şamil Paşa Konağı’nda ‘Darü’l-Feyzi Musiki Cemiyeti’ kuruldu. Musikide ilk derslerini amatör bir musikişinas olan babasından alan usta sanatçı Münir Nurettin Selçuk, bu cemiyete girerek, Edhem Nuri Bey’den 40 kadar fasıl meşk etti.

  • Fenerbahçe kulübünde tenis şubesi kuruldu.

  • İlk kez düzenlenen İstanbul Hokey Ligi şampiyonluğunu Fenerbahçe takımı kazandı.

  • Öykü, tiyatro ve kabare yazarı, öğretim üyesi ve gazeteci Haldun Taner, Kadıköy’de doğdu. 

  • Mimar ve ilk Türk kadın restoratör Cahide Tamer Aksel, Kadıköy'de doğdu.

  • 1916

  • 29 Nisan: İlk ‘İdman Bayramı’ ya da ‘İlkbahar Talebe Bayramı’ olarak bilinen ‘Gençlik ve Spor Bayramı’ (şimdiki 19 Mayıs), Selim Sırrı Tarcan’ın girişimleriyle Kadıköy İttihad Spor Kulübü'nün çayırında kutlandı. Bu bayramda, yüksek atlama, sırıkla atlama, cirit atma, disk atma, 100 metre ve 800 metre koşuları gibi bir takım etkinlikler yapıldı.

  • Rıdvan Bey Köşkü'nde ‘İnas Numune Mektebi’ adıyla 1911 tarihinde açılan Erenköy Kız Lisesi, ‘Erenköy İnan Sultanisi’ adını aldı.

  • Mimar Vedat Tek tarafından, İstanbul’un en eski iskelelerinden olan Moda İskelesi inşa edildi. Tek kat olarak inşa edilen neo-klasik tarzdaki bu yapı, iskele binalarının en tanınmış örneklerinden biri olarak da biliniyor. İskele 1937 yılında yaşanan kuvvetli bir lodos sonucu ağır hasar gördü. 1985’te hizmete kapanan Moda İskelesi, 2000 yılında TDİ ve Türkiye Deniz ve Ticaret Odası Başkanlığı tarafından restore edildi. Hizmete açıldığı 2001 yılındaki Kabotaj Bayramı’ndan sonra bir işletmeye kiraya verilen iskele, bir süre restoran olarak kullanıldı.

  • Hukukçu, yönetici, siyaset ve devlet insanı Turhan Kapanlı, Kadıköy'de doğdu.

  • 1917

  • 11 Mart: Yazar, bürokrat ve eski bakan Cahit Kayra, Kadıköy'de doğdu.

  • 6 Eylül: Anadolu'ya sevk edilmek üzere gar binasında depolanan cephaneler Haydarpaşa Garı’na sabotaj girişiminde bulunuldu. Gar binası içerisindeki tesisler hasar gördü.

  • Sanatçı Melek Tokgöz (Erdik) Moda'da doğdu. Atatürk'ün, konserine gidip ayakta alkışladığı ses sanatçısı olarak biliniyor. 


ARŞİV