TARİH YAZAN KADINLAR-17
Basında eskiden çokça rastladığımız ‘arka sayfa güzeli’ geleneğini geri getiriyoruz ancak büyük bir farkla! Alanında ilk’lere imza atmış, ‘kadınlar yapamaz’ denilen mesleklerdeki cinsiyetçi kalıpları kırmış, cesur ve azimli kadın kahramanları tanıtacağız size. Onlar, bizlerle bu topraklarda yaşadı, mücadele etti ve başarılar kazandı. Lakin erkek egemen tarih anlayışı çoğunlukla onları yok saydı. Bu kadınları tarihin tozlu sayfalarından çıkarıp, kamuoyunun yeniden dikkatine sunmayı hedefliyoruz. Buyurun tarih yazan kadınların öykülerine…
Türkiye’nin ilk kadın kılavuz kaptanı: Nildeniz Sütçü Şen
Dünya denizlerinde ‘süvari’ rütbesiyle görev yapan tek uzak yol Türk kaptanı olan Nildeniz Sütçü Şen, 1981'de Balıkesir'in sahil kasabası Erdek'te doğup büyüdü. Memur olan 
babasının en büyük tutkusu denizdi; “Babam denizi çok sevdiği için benim de adımı Nildeniz koymuş. Bana da deniz sevgisini aşıladı. Her yaz Erdek’te babamla birlikte balığa çıkmamız bu aşkı daha da pekiştirdi. Ben de denizi çok sevdim. Bu nedenle de mesleğimi de denizle ilgili seçtim.”
Üniversite sınavında da tüm tercihlerini denizcilik üzerine yaptı. 1999'da ilk kez kız öğrencilere de 10 kişilik kontenjan açan İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Güverte Bölümü'nü kazandı. 2004'te bölümden mezun olan iki kız öğrenciden biriydi. Üniversite eğitimi sırasında gemilerde staja başladı. İlk uzak yolculuğunu stajı sırasında 7 ay süreyle Hindistan'a yaptı; “İlk stajımı unutamıyorum. Gemi mürettebatının şaşkın bakışlarını hala gözümün önünde… Petrol tankerinde çalışmak büyük risk. En büyük sorumluluk da bir kaza durumunda doğaya verilen zarar. Hele tankerin patlaması durumunda yitirecek canların sorumluluğu insana uyku uyutmuyor. Neredeyse 24 saat nöbet tutuyordum.”
DÜNYA DENİZLERİNDE…
Mezun olduktan sonra ehliyet sınavına girip, gemilerde 3’üncü zabit olarak görev aldı. İlk denizcilik ehliyetini ise 4. kaptan olarak aldı. 2 yıl çalıştıktan sonra sınavlara girip 2. kaptan oldu. Ardından kaptan ehliyetini aldı. Denizcilik ifadesiyle ‘Süvari' olarak açık denizlerdeki ilk yolculuğunu 10 bin tonluk bir tankerle yaptı.
SÜVARİNİN EŞİ SANDILAR
Kimyasal yük taşıyan tankerde 25 mürettebatla Singapur’dan demir aldı; “Gemi önce Kore’ye uğradı, ardından Pasifik Okyanusu’nu geçti. Küba, oradan da Almanya ve sonra yine Küba’ya ulaştık. İlk günler beni geminin süvarisinin eşi zannettiler. Ben emir vermeye başlayınca şaşırdılar. Ama dediklerimi yapmaya başladılar. Beş ay sürdü yolculuk. Kadınsal her şeyi unuttum. Makyaj yapamıyordum, kuaför zaten yok. Ancak arada sırada limanda saçımı kestirebiliyordum.”
DENİZCİLİĞİN ZİRVESİ
Dev tankerlerin kaptan köşkünü hem evi hem de iş yeri belleyen Nildeniz Sütçü Şen, kılavuz kaptan gemilerin özellikle manevrası tehlikeli olan alanlarda manevrada ona yardım eden kişiye deniliyor. Türkiye'de kaptan olmadan kılavuz olamıyorsun. Mesleğin en sonu bu.” İfadesini kullanan Nildeniz Sütçü Şen, “Bir vardiyada yaklaşık 17 kadar gemiye tırmanıp manevra için kılavuzluk ediyorum. Beş gün gece gündüz çalışıp 10 gün izin yapıyoruz. Benim şu an bir kadın olarak bu işi yapıyor olmam Cumhuriyet'in eseridir. Kadın kaptan olmamı Atatürk’e borçluyum” diyor.
‘BAŞARAMAZSIN” BİLE DEDİLER
Mesleğinde çoğu kadın gibi ön yargılarla baş etmek zorunda kalan Şen, “Koşulsuz erkek egemenliğindeki bir ortama girdim. Önce yabancı madde gibi baktılar ama alıştılar sonra. Sanki kurulu bir düzeni, olması gerektiğinden farklı bir ortama sürükleyen bir istenmeyendim. Kimisi alışık olmadığından korktu, kimisi de alışkanlıklarının bozulmasına duyduğu öfkeyle karşıladı beni. Bazıları açık açık yüzüme ‘buraya ait değilsin, git’ dedi. Ama benim için en büyük onur, kadın kaptan fikrine karşı çıkanların pek çoğunun sonradan fikirlerini değiştirmesiydi. Oysa severek yaptığınızda her zorluk aşılıyor. Sevdiğiniz bir işi yapmak ve bu iş sayesinde geçinebilmek; ikisi bir aradaysa mutluluk oluyor. Denizin ötesine ulaşabilme, öteki dünyaları görebilmek arzusunu seviyorum..”
GEMİDEKİ ‘UĞURSUZ(!) KADIN’
Gittiği limanlarda görev yapan yetkililerin kadın süvariye çok alışık olmadıklarını anlatan Nildeniz Sütçü Şen, şunları söylüyor: “Algılamakta zorluk çekiyorlar. Kuzey Avrupa, Asya, Akdeniz, Afrika, Uzakdoğu, Kuzey ve Güney Amerika ülkelerinde gittiğim her yerde mutlak bir şaşkınlıkla karşılandım. Birçoğu yanıma gelip kaptanla görüşmek istediklerini söyledi ama benim kaptan olabileceğimi akıllarına bile getirmediler. Benimle kaptan olarak el sıkışırkenki yüz ifadelerini görmeniz lazım. Hep şunları soruyorlar: ‘Neden deniz? Kadın gemilerde uğursuzluk değil mi?’ İlginç geliyor onlara bir kadın kaptan görmek.”
KAYNAKÇA: www.hurriyet.com.tr/kelebek/kaptan-hanim-19283239 ve
www.sozcu.com.tr/hayatim/yasam-haberleri/kadin-kaptan-olmami-ataturke-borcluyum/