Haydarpaşa’nın çatısı bitmek üzere
Haydarpaşa Garı’nın 2010 yılında yanan çatısında başlatılan restorasyon çalışmalarında sona gelindi. Arkeolojik kazılarla açığa çıkan tarihi kalıntıların bir kısmı da taşınacak
İki yıl önce başlatılan Haydarpaşa Garı restorasyon çalışmaları devam ediyor. 2010 yılında çıkan yangında büyük hasar gören tarihi binanın iki kulesindeki çalışmalar geçtiğimiz aylarda tamamlanmıştı. Haydarpaşa Dayanışması’ndan Tugay Kartal’ın verdiği bilgilere göre tarihi garın çatısında yürütülen çalışmalar da bitmek üzere. Aslına uygun olarak yenilenen çatıda ve kulelerde arduvaz (taş) kaplamalar kullanıldı. Ayrıca yangından etkilenmeyen ancak yoğun yağmurlar nedeniyle çürüyen çatının bazı kısımlarının ahşap doğramaları da yenileniyor.
Restorasyon sırasında binanın çatıdan bodrum kata kadar bütün bölümleri elden geçirilecek. Garın 3. katı restorasyon çalışmaları için boşaltıldı. Kapılar ve duvarlar elden geçirilecek, ayrıca binada hasar gören vitray camlar da aslına uygun olarak yenileniyor.
Tarihi binada yapılan restorasyon ilk değil. 1. Dünya Savaşı sırasında cephanelik olarak kullanılan bina, çıkan yangın sonucu büyük ölçüde hasar görmüş ve tamir edilmişti. 1979 yılında ise Haydarpaşa Garı önlerinde kaza yaparak yanmaya başlayan ve infilak eden Romen bayraklı Indepententa adlı tankerden yükselen alevlerin ısısıyla binanın vitray camları hasar görmüş ve tamir edilmişti. 1983 yılında binanın iki kulesinin de tamirat yapılmıştı.
“TARİHİ KALINTILAR TAŞINACAK”
Öte yandan Haydarpaşa Gar sahasındaki arkeolojik kazılar da devam ediyor. Geç Roma, Bizans ve Osmanlı dönemine ait tarihi kalıntıların gün yüzüne çıkarıldığı kazılar hakkında İstanbul V Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu yeni kararlar aldı. Kurul, kazı çalışmalarının yoğun bir şekilde devam ettiği ve tarihi kalıntıların çıkarıldığı gar sahasındaki peronların gar binası fonksiyonunu tamamlayıcı görevi ve değeri açısından korunması gerekli kültür varlığı olarak tescilledi. Kurul ayrıca peronların rölövesinin de hazırlanmasına karar verdi.
Yeniden yapılacak Tıbbiye Köprüsü’nün fore kazıklarının altında açığa çıkan tarihi kalıntıların taşınmasına karar veren Koruma Kurulu’nun aldığı kararda şu ifadelere yer verildi: “Kamu yararı ve Marmaray projesinin bütünlüğü de göz önünde bulundurularak sunulan taşıma projesinin müze denetiminde uygulanmasında 2863 sayılı yasa açısından sakınca bulunmadığına, gar sahası içinde kalıntıların taşınabileceği bir alan belirlenmesine, kazı çalışmaları tamamlandıktan sonra taşınan kalıntıların sergilenmesine yönelik proje hazırlanmasına ve alandaki her türlü fiziki ve inşai müdahalenin müze denetiminde yapılmasına karar verildi.”
NELER BULUNMUŞTU?
Haydarpaşa peronlarına giden rayların bulunduğu alanda, rayların sökülmesi ile Geç Roma Erken Bizans dönemine ait hamam kalıntıları, yollar ve su kanallarına ait izler bulunmuştu. Ayrılık Çeşmesi durağının bulunduğu ikinci kazı noktasında ise, dini bir yapı olabileceğine işaret eden apsise benzeyen bir yapının temelleri keşfedildi. Kazı noktalarından üçüncüsü ise, Protokol Cami önü. Üsküdar ve Kadıköy’ü birbirine bağlayan Tıbbiye Caddesi üzerindeki Haydarpaşa Köprüsü, Marmaray projesi kapsamında yıkılmış, köprü ayaklarının bulunduğu noktalarda tarihi kalıntılar ortaya çıkmıştı. Öte yandan Protokol Cami’ne yakın bölgede, bulunan mezar kalıntıları ve insan kemiklerinden yola çıkılarak nekropol olabileceği düşünülüyor.
Arkeolojik kazıların Marmaray projesinin takviminde bir değişiklik yaratıp yaratmayacağı da henüz açıklık kazanmış değil. Marmaray projesinin 2018 yılının sonunda tamamlanması hedefleniyor