Kadıköy Belediyesi, belediyeye ait beş daireyi şiddet gören kadınların ikamet edebilmeleri için Kadın Yaşam Evi’ne dönüştürmüş ve Ağustos 2020’de tanıtımını gerçekleştirmişti. Beş Kadın Yaşam Evi’nden biri kasım ayında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan ruhsatını aldı ve 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde hizmete başladı. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM) tarafından yönlendirilen kadınların kalacağı Kadın Yaşam Evi’nde ev eşyaları, fatura giderleri gibi maliyet kalemleri belediye tarafından karşılanacak.
Kadın Yaşam Evi, şiddet gören kadınların 12 yaşından büyük erkek çocukları ile kalabildiği Türkiye’nin ilk sığınma evi olma özelliğini taşıyor.
Kadıköy Belediyesi Sosyal Destek Hizmetleri Müdürü Elif Duygu Adıgüzel ile Kadın Yaşam Evi üzerine konuştuk.
Kadın Yaşam Evi’nin amaçları neler? Kadın Yaşam Evi hangi ihtiyaca cevap veriyor?
Türkiye’de 12 yaşından büyük erkek çocukların mevzuat gereği anneden ayrılarak kurum bakımına alındığı, bu sebeple evden ve şiddet döngüsünden çıkmış kadın ve çocuğun yeniden travmatize olduğu bir durumun yaşandığı, hatta pek çok kadının çocuğunu kurum bakımına vermek istememesi sebebiyle evden ayrılmadığı, bu durumun da şiddetin devamına sebep olduğu gözlemlenmektedir. Kadın ve çocuğun yeniden travmatize edilmesini önlemek amacıyla belediyemizce kadın konuk evlerinin açılması ve işletilmesi hakkındaki yönetmeliğe istinaden belediyemize ait beş dairenin kadının ve çocuğun yüksek yararı gözetilerek Kadın Yaşam Evi olarak projelendirilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmış ve harekete geçilmiştir. Kadın Yaşam Evi uygulaması Türkiye’de ilk defa Kadıköy Belediyesi tarafından hayata geçirileceği için diğer kurum ve kuruluşlara emsal teşkil etmesi açısından da çok değerli ve önemli bir projedir.
Kadın Yaşam Evi’nin kadınlar için önemi nedir?
Kadın Yaşam Evi projesi ile şiddete maruz kalan kadınların çocuklarından ayrılma kaygısı taşımaksızın şiddet ortamından uzaklaşabilmeleri hedeflenmektedir. Kadınlar açısından bu çok önemli çünkü kadınlar şiddet döngüsünde kalmaya devam ettiği sürece daha ağır travmalar yaşayacaklar. Kadın Yaşam Evi’nin başlıca amacı şiddet mağduru kadınların çocukları ile birlikte kalabilecekleri güvenli bir alana sahip olması. Çocukları ile beraber yeni bir hayat kurma yolunda kendi ayakları üzerinde duracak gücü bulma sürecinde desteklenmesi ve yalnız olmadığını fark etmeleridir. Kadın Yaşam Evleri projesiyle, 12 yaşından büyük çocukların annesinden ayrılmadan gelişimlerini sağlıkla sürdürebilmeleri hedeflendiği için de her ev, bir annenin ve çocuklarının kalabileceği şekilde planlanmıştır.
KADINLARA BİRÇOK KONUDA DESTEK
Kadın Yaşam Evi’nin kapasitesi nedir? Kaç kadını ve çocuğu ağırlayabilecek kapasitede?
Şu anda Kadıköy Belediyesi’ne ait beş daire, beş kadın için düzenlendi ve kalma süreleri altı ay olacak. Varsa beraberindeki tüm çocukları ile burada kalabilecekler. Bu beş dairenin ilkinin ruhsatı geldi. 2022 yılında da diğer dördü hizmete açılacak. Toplam kapasite ise beş kadın ve beraberinde ne kadar çocuğu varsa onlarla kalabileceği bir yaşam alanı. Maksimum dört çocuğu ile birlikte rahat bir şekilde kalabilir. Yani toplamda beş kadın 20 çocuk diyebiliriz.
Kadın Yaşam Evi projesi kapsamında şiddet gören kadınların güçlenmesi için çeşitli çalışmalar yürütülecek mi?
Özellikle kadının ve beraberindeki çocuğunun temel tüm ihtiyaçlarına cevap verecek, özellikle psikososyal açıdan güçlendirileceği, destek göreceği bir ortam olacak. Bu mekanizma ile kadın, Kadın Yaşam Evi’nde kaldığı süre boyunca uzman psikolog ve sosyal hizmet uzmanları tarafından takip edilecek. Kendisine istihdam konusunda danışmanlık yapılacak. Psikososyal danışmanlığın yanında maddi yönlendirme, eğitim danışmanlığı ve hukuki danışmanlık da yapılacak. Çünkü birçok vakada şunu görüyoruz: Kadın aynı hanedeyken boşanma veya velayetle ilgili hiçbir girişimde bulunamıyor ama hukuki destek vererek adli yardım bürosuyla beraber kadının hukuk mücadelesinde de yanında olacağız.
KADINLAR İÇİN GÜÇLENDİRME PROGRAMI
Ne tür eğitimler verilecek?
Burada kadınların güçlenmesi için elimizden geleni yapacağız. Özellikle kadını, yıllardır şiddete maruz kalması sebebiyle ciddi bir güçlendirme programına alacağız. Hususi olarak onu destekleyeceğiz. Çeşitli atölye çalışmaları yapacağız. Birçok kadın sivil toplum örgütü tarafından desteklenen eğitim programlarından kadınların faydalanmasını sağlayacağız. Özellikle Kadının İnsan Hakları - Yeni Çözümler Derneği’nin yürütmüş olduğu Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı, Türkiye Aile Planlaması Vakfı ile yaptığımız cinsel sağlık eğitimi gibi birçok eğitimle, kişinin beraberlerinde getirdiği çocukları ile beraber ayakta kalmalarına destek olacağız. Psikososyal danışmanlık hizmeti, uzman psikologların eşliğinde devam edecek. Gerektiğinde de diğer alanlardan destek alacağız. Burada yine kadının yüksek yararı gözetilecek ve özellikle kadınların kendini ifade etmeleri, özgüvenlerini kazanmaları için çeşitli programlar uygulanacak. Yapmış olduğumuz maddi yönlendirme ve istihdam danışmanlığının içerisinde özellikle girişimcilik, e - ticaret gibi eğitim programlarıyla kadınları güçlendireceğiz. Belki meslek edindirme kursuna yönlendirerek Türkiye’nin her yerinde geçerli olacak bir Milli Eğitim Bakanlığı sertifikası almasını sağlayacağız. Bununla ilgili bir projemiz var. Özellikle gastronomi üzerine belediyemizin kendi içerisinde oluşturduğu programa dahil etmeyi planlıyoruz.
Projenin duyurulmasından sonra ne gibi geri dönüşler aldınız?
Geçen yıl itibariyle hem kadın sivil toplum örgütlerinden hem de bu alanda çalışan birçok kamu çalışanından çok güzel geri bildirimler aldık. Yıllardır kadın sığınağında çalışan biri olarak ben de bu alandaki açığın kapatılıyor olması, kadınların ve çocukların güçlü bireyler haline getiriliyor olmasından mutluyum. Sosyal bilimciler açısından da çok önemli çünkü Türkiye’de her gün kadına yönelik şiddet artmakta, kadın cinayetleri devam etmekte. Ne yazık ki sosyal devlet olmaması nedeniyle kadına yönelik şiddetle mücadele mekanizması gelişmiş değil. Aslında kendi hayalimiz sığınaksız bir dünya; kadınların özgür olduğu, sokağa çıkma korkusu taşımadan, istediği gibi yaşayabilecekleri bir ortam olması. Ama ne yazık ki Türkiye şartlarında bu mümkün değil. Belki de Kadın Yaşam Evleri sayesinde kadınlar, ayakları üzerinde nasıl durabileceklerini, nasıl devam edebileceklerini keşfetmiş, güçlenmiş olacaklar ve yarınlara daha umutlu bakabilecekler. Susturulmuş değil; konuşan, özgürce haklarını haykıran kadınlarla bir araya geleceğiz.
GÜÇLENDİRİCİ ALANLAR
Geri dönüş de bu aslında. Kadınların güçlenmesine destek olmak ve onlara kendilerini güçlendirecek alanlar yaratmak. Ev içi şiddet arttı, kadına yönelik cinayetler arttı. Ekonomik, cinsel, fiziksel ve psikolojik şiddetin tüm türlerini yaşayan kadınlar belki de Kadın Yaşam Evleri sayesinde kendi ayakları üzerinde duran güçlü kadınlar haline gelecek. O nedenle projenin tanıtımından beri bu açığı kapatma anlamında yapmış olduğumuz hizmet çok beğenilmekte. Hayata geçmesi dört gözle bekleniyordu. Çok güzel geri bildirimler aldık. Umarım Türkiye’de ilk olacak, belediye başkanımızın desteklediği, belediyeye ait beş daireyi de hizmete adadığı bu güzel hizmet diğer belediyelere örnek olacak. Belki de yerelden genele Türkiye’deki sosyal politikaların, kadın politikalarının gelişmesine de etki edeceğiz.
BAŞVURU İÇİN
Kadın Yaşam Evi’nde kalmak isteyen kadınlar İstanbul Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerine başvurabilir veya Rasimpaşa Sosyal Hizmet Merkezi’nin Kadın Dayanışma Birimi’nden detaylı bilgi alabilir.
İstanbul Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi: 0212 465 21 96/97 - 0 549 806 79 48
Kadıköy Belediyesi Rasimpaşa Sosyal Hizmet Merkezi Kadın Dayanışma Birimi: 0216 349 11 8