Nostaljik tramvay kadınlara emanet
Kadıköy’ün nostaljik tramvayı, T3 Kadıköy - Moda hattında ilk kez dört makinist kadın iş başı yaptı.
T3 Kadıköy-Moda hattına diğer bir deyişle Kadıköy’ün nostaljik tramvayına son bir aydır bindiyseniz kadın makinistlerle karşılaşmışsınızdır. Bu hatta ilk kez dört kadın makinist çalışmaya başladı. Daha önce metro sürücülüğü yapan Damla Çaylak Kaya, İlayda Çelikkol, Pınar Edinç ve Burcu Kasap, Kadıköylülerin büyük desteği ile çalışmalarını sürdürüyor.
Makinist Damla Çaylak Kaya, elektrik ve kumanda bölümünden mezun olsa da kadın olduğu için daha öncesinde kendi alanında iş bulamadığını aktarıyor. İş görüşmelerinde “Evlenince eşiniz izin vermez, daha sonrasında işten çıkabilirsiniz” gibi geri dönüşlerle karşılaştığını belirten Kaya, İBB Kariyer’de tren sürücülüğü ilanını görünce başvurmuş ve eğitim sürecini başarı ile tamamlamış.
Kaya, etrafından hem olumlu hem de motivasyon kırıcı tepkiler aldığını ancak olumlu tepkilerin daha fazla olduğunu söylüyor. Tramvayı ilk sürme denemesini de şöyle anlatıyor: “Tramvay diğer metro araçlarına benzemiyor. Küçük bir yapısı var ama sorumluluğu çok büyük. Gerek kullanım açısından, gerekse trafiğe açık bir noktada işletme yapması açısından sorumluluğu çok fazla olan bir araç. Ben ilk tramvaya bindiğimde, ilk sefere çıktığımda dedim ki, bu tramvay benim; benim kontrolümde; ben bu tramvayın sürücüsüyüm. Onun vermiş olduğu bir cesaretle sürmeye başladığım için rahat bir sürüş yaptım ilk sürüşümde.”
“ÇEKİNMESİNLER, KORKMASINLAR”
Yolculardan çok güzel tepkiler geldiğini aktaran Kaya, özellikle çocuklar ve yaş ortalaması yüksek insanlardan çok fazla destek geldiğini belirtiyor. Kaya, “El sallıyorlar. Biz de onlara zille karşılık verdiğimizde daha mutlu oluyorlar. ‘İyi ki geldiniz, çok yakışmışsınız, göreviniz hayırlı olsun’ diyorlar. Özellikle camı tıklatıp kendilerini gösteriyorlar. ‘Sizin destekçiniziz, çok yakışmışsınız’ gibi tepkiler alıyoruz.” diyor.
Kadınların istediğinde her şeyi yapabileceğini belirten Kaya’nın tren sürücülüğüne başlama hikayesi de kadınların verdiği cesaret ile başlamış. Kaya şöyle anlatıyor: “Tren sürücülüğüne giriştiğimde yani başvuru sürecinde bana öncülük yapanlar, bir önceki kadın tren sürücüleriydi. Onların konuşmaları beni etkiledi. Meslekleri tren sürücülüğü değildi, farklı alanlardan gelen kadın sürücüler vardı. Ama o kadar güven verici konuştular ki, ben de onun sadece erkeklerin yapabileceği bir meslek olmadığını anladım. Şimdi ben de, benden sonraki karar sürecinde olan kadın arkadaşlarıma seslenmek isterim. Çekinmesinler, korkmasınlar, kadının yapamayacağı bir şey yok. Bunu yaşadığım için, deneyimlediğim için söylüyorum. Yeter ki girmek istesinler, bir başlangıç yapsınlar. Kendi içgüdülerine bıraksınlar. Kadın her şeyi yapar içgüdüleriyle.”
“GÜZEL GERİ DÖNÜŞLER ALDIM”
Makinist İlayda Çelikkol da zorlu bir mülakat geçirdiklerini ama gerekli özveri ve çalışmayla her şeyin üstesinden geldiklerini aktarıyor. İlk tramvayı kullanmaya başladığında bir sürü yolcu ve kontrolü onda olan bir araç kullandığı için tedirgin hissettiğini söyleyen Çelikkol, sonrasında sürüşü rahatça gerçekleştirdiğini ve sorunla karşılaşmadığını ifade ediyor.
Etrafından gelen olumlu tepkiler sebebi ile kendisini “şanslı” olarak nitelendiren Çelikkol, ilk söylediği andan itibaren etrafındaki herkesin destek olduğunu söylüyor. Çelikkol, “Ailem çok destek oldu, annem özellikle. ‘Ben sana hep söylüyorum zaten, sen istersen her şeyi yaparsın’ dedi. Kime söylediysem gerçekten olumlu tepkiler aldım. Motivasyonumu kıran hiçbir şey söylemediler. Sadece doğal olarak daha önce bu mesleği yapan çok fazla insan olmadığı için şaşırdılar. Sonra bu tepki güzel tepkilere dönüştü.” diyor.
"MODA’YA HOŞ GELDİNİZ"
Yolculardan da çok güzel geri dönüşler aldıklarını söyleyen Çelikkol, “Hala her sefere çıkışımızda her gün her turda el sallıyorlar, tebrik ediyorlar. Tramvaya hiç binmeyen insanlar bile camı tıklatıp ‘hayırlı olsun, sizi burada görmekten çok mutluyuz. Moda’ya hoş geldiniz, ailemize hoş geldiniz’ tarzında söylemlerde bulunuyorlar. Gerçekten çok sıcak karşıladılar bizi. Şu ana kadar onlardan da hep olumlu tepkiler aldık.” diye aktarıyor.
“TEDİRGİNLİĞİM HİÇ OLMADI”
Makinist Pınar Edinç’in ise çocukluğundan beri araçlara büyük bir ilgisi varmış. İBB Kariyer’i sürekli takip ettiğini, tren sürücülüğü ilanını gördüğünde de hemen başvurduğunu belirten Edinç “Hiç korkum, tedirginliğim yoktu. ‘Acaba yapabilir miyim’ diye hiç düşünmedim. Çünkü gerçekten seviyorum. Eğitimleri gördük. Başarılı oldum, buradayız. Çok mutlu oldum. Özellikle bu hattı istiyordum.” Hem yerleşke olarak güzel bir yerde olması hem de eski, nostaljik bir araç olması, Erdinç’in bu hatta olan ilgisini artırmış.
“Kadınlar yeter ki istesinler ve istedikleri şeyin peşinden gitsinler. İstedikten sonra her şey oluyor.” diyen Edinç, işleri “kadın işi, erkek işi” diye ayırmamak gerektiğini belirtiyor.
Makinist Burcu Kasap da kadınların toplumsal hayatta görünürlüklerini artıracak işler yapmalarının önemli olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Kadın istihdamını her alanda destekliyorum. Kadınların ekonomik özgürlüğü olması demek sadece maddi güç demek değil. Seçme hakları olması demek. Mutsuz ve huzursuz olduğu ortamlardan özgürce çıkabilmeleri demek. ‘Kadına şiddete hayır’ diyebilmeleri demek. Sadece bu yüzden bile kadınların çalışıp ayakları üzerinde durması beni fazlasıyla mutlu ediyor. Umarım kadınlara her alanda fırsat verilir. Çünkü kadınların yapamayacağı hiçbir iş yok.”
Kadın pilotlar, tır şoförlerinin yanında artık kadın makinistleri de göreceklerini vurgulayan Kasap, gördüğü güçlü kadınlardan ilham aldığını söylüyor ve sözünü şöyle sonlandırıyor: “ Umarım bundan sonra da o içlerindeki gücü keşfedemeyen milyonlarca kadına da ben ve diğer kadın makinist arkadaşlarım, beraber ilham oluruz.”
“KADINLAR HER ALANDA OLMALI”
Konuştuğumuz yolculardan biri olan Güner Erdoğan da kadınların tren sürücüsü olarak işe başlamasından çok memnun. Herkesin istediği mesleği severek yapması gerektiğini aktaran Erdoğan, “Ben hemşireyim, 61 yaşındayım, emekliyim hala çalışıyorum. Şu an çıktım, bir hastamın evine gidiyorum. Acayip de zevk alıyorum, severek yaptığım için. Kadınlar da sevdiği işi yapsın. Çocuklarımız, genç kızlarımız ne istiyorlarsa yapsınlar. Kadınları bu tarz mesleklerde daha çok görmek isteriz.” diyor.
İlk defa nostaljik tramvaya binen Burcu Tekin, tramvaya binmeden önce kadın makinistleri gördüğünü ve çok hoşuna gittiğini aktarıyor. Modern bir uygulama olduğunu belirten Tekin “Kadınların yanındayız. Kadınlar her alanda daha fazla artmalı. Kadınların daha hoş, daha pozitif enerjisi var çünkü. Ben de bir kadın olarak, kadın çalışanların fazlalaşmasını istiyorum, kadının gücünü temsil ediyorlar.” diye aktarıyor.
Yolcu Dilek Salman da makinistleri gördüğünde çok mutlu olduğunu aktarıyor ve ekliyor: “Sayıları kesinlikle artmalı. Çok da güzel kullanıyorlar. Uçak da kullanıyor kadın, gemi de. Her şeyi kullanıyor. Kaptanlık da yapıyor. Neden bir tramvayı süremesin ki?”