“Her türlü şiddetten iyileşmek mümkün”
Melis Berk, şiddetten iyileşme üzerine çizimler yaparak “İyileşme Çizimleri” Instagram hesabında paylaşıyor. Melis Berk ile iyileşmeye ve çizmeye dair konuştuk
Çizimler bazen bize çok farklı şeyler hissettiriyor, fark ettiriyor. Melis Berk’in yaptığı “İyileşme Çizimleri” de kişiye ilham ve güç veren cinsten. Melis Berk’in çizimleri özellikle şiddetten hayatta kaldıktan sonra iyileşmek üzerine. Çizmeyi, boyamayı, dinlemeyi, anlatmayı çok sevdiğini belirten Berk, şiddetten hayatta kalmak, mental sağlık, kuir feminizm, kimlik politikaları ve veganlık üzerine yaptığı çizimleriyle aktivizm yapmaya çalıştığını ifade ediyor.
Cinsel şiddetten hayatta kaldığını* belirten Berk bu çizimlere başlarkenki tek amacının yalnız olmadığını kendine hatırlatmak olduğunu aktarıyor. Yaşadığı cinsel istismarı anlattığında kendisine inanılmadığını dile getiren Berk “Birileri bana her inanmadığında internetten İngilizce olarak ‘hayatta kalanlara inanıyorum’ cümlesini aratıp çıkan görsellere bakardım.” diyor. Berk daha sonrasında ise yalnızca resimlere bakmak yerine kendine söylemek istediklerinden bir şeyler yaratmanın kendisine daha iyi gelebileceğini düşündüğünü ve ilk çizimini yaptığını dile getiriyor.
Yaşadığı istismarın etkilerini en derinden hissettiği dönemde iyileşmenin kendisi için mümkün olmadığını düşündüğünü belirten Berk “Kendime ‘kimse yok, kimse yok, kimse yok’ derdim, ‘sen bunları Melis olduğun için yaşadın ve Melis olmaktan iyileşmenin hiçbir yolu yok.’ Yavaş yavaş iyileşmem gereken şeyin ‘Melis olmak’ olmadığını çünkü yaşadıklarımın beni tanımlamadığını öğrenmeye, bunları hissedebilmeye başladım. İyileşirken beni en çok şaşırtan şeylerden biri, bütün o yıllar boyunca kimsenin bana ‘iyileşmen mümkün’ dememiş olmasıydı. Bunu bir İnstagram sayfasında İngilizce olarak ‘hayatta kalan, mutlu ve huzurlu - evet bu mümkün’ yazılı bir pankart gördüğümde fark ettim. Kimse bana zehirli olmayan duygularımı görmezden gelmek yerine onları da tanıyan bir şekilde umut vermeye çalışmamıştı.”
“KENDİNLE BAĞ KURMAK”
Melis Berk her türlü şiddetten iyileşmenin mümkün olduğunu dile getiriyor. İyileşmenin ise kendisi için tanımını şöyle yapıyor: “Psikolojik olarak, semptom listemdeki maddelerin sayısının azalması ve yaşamımdaki davranış örüntülerini daha iyi anlayabilmek demek. İlişkisel olarak, etrafımı bana iyi gelecek ilişkilenmeler yaşayabileceğim insanlarla çevrelemek ve nasıl mesafeleneceğimi öğrenmek demek. Duygusal olarak, nasıl hissettiğimi anlayabilmek, ifade edebilmek ve duygularımı düzenlemeyi öğrenmek demek. İyileşmek herkes için farklı anlamlara gelebilir. Ama ben öyle hissediyorum ki, en temelde kendinle yeniden bağ kurmak ve güçlenmek demek.”
Melis Berk iyileşme üzerine yeterince kaynağın olmadığı görüşünde. İngilizce dışı kaynakların yetersizliği sebebiyle hayatta kalanların yaşadıkları şiddetin etkileriyle yalnız baş etmek durumunda kaldığını belirten Berk, yakınların ise ne yapacaklarını bilemeyip hayatta kalana zarar verebildiğini ifade ediyor. Berk, bu alanda çalışma yapmanın hayati olduğunu ifade ediyor.
Bu çizimleri yapma amacını ise şöyle açıklıyor: “Çizerken ‘farkındalık yaratmak’ ya da ‘sosyal inşaları bozmaya çalışmaktan’ ziyade bu kalıp yargıların, normların içimizdeki etkilerini kırmaya, egemenin bizim içimize yerleşmiş olan sözünü susturmaya, onun karşısına kendimize ait bir dil, kendi gerçekliğimizin dilini koymaya çalışıyorum. Bu yüzden çoğunlukla kendi kendiyle konuşan bir Melis'i hayal ederek çiziyorum. Ama bir yandan bu Melis'in kendisi gibi insanlara konuşma cesareti verirken, diğer yandan kendisi gibi olmayan insanların onu anlamasına yardımcı olduğunu hissediyorum.”
GÜÇLENDİRİCİ ÇİZİMLER
Çizimlerinde medyada ve yaşamlarımızda temsil edilmeyen insanları çizdiğini ifade eden Berk, bu temsilleri yaygınlaştırmanın önemli olduğu görüşünde. Ayrıca çizimlerinde hayvan temsillerinin konuşturulmasını ve bu temsillerin evcil hayvanlar dışında toplumun çoğunluğu tarafından “mal” olarak görülen inek, dana, koyun, tavuk gibi hayvanları da kapsamasının önemli olduğunu dile getiriyor.
Berk, bir çizer olarak çizme eylemini şöyle açıklıyor: “Sanki kendimi koruyormuş, kendime bakıyormuş, kendim için orada oluyormuşum gibi hissediyorum. Çizme eyleminin kendisi beni inanılmaz rahatlatıyor, ama asıl ne çizeceğimi bulmayı seviyorum sanırım.”
Berk, yaptığı çizimler hakkında çoğunlukla cesaretlendirici, güçlendirici, umut verici geri dönüşler aldığını dile getiriyor. Ancak kendisini en çok etkileyen geri dönüşün faili çocuk olan cinsel istismara maruz kalan birinden geldiğini ifade ediyor. Berk “Yaşadığı şiddetin, fail de çocuk olduğu için özellikle küçümsendiğini, geçersizleştirildiğini söylemiş ve çizimlerimde buna değinmemin ona kendini onaylanmış hissettirdiğine benzer bir şey söylemişti. Çizimlerimin gitmesi gereken yerlere ulaştığını hissettiriyor bu bana.” diyor
* “Hayatta kalan” kelimesi Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’nin Kavramlar Sözlüğü’ne göre cinsel şiddetin herhangi bir biçimine maruz bırakılmış kişi için kullanılır. “Mağdur” veya “kurban” kelimesinden daha güçlendirici olduğu için bu kelime öneriliyor.
Instagram: @iyilesmecizimleri
