Kadıköy'ün gelişen FANZİN kültürü
Türkiye’de fanzin kültürü gittikçe gelişiyor. Sayısı gün geçtikçe artan fanzinleri inceledik ve Kadıköy’de çıkarılan dört fanzini derledik
Kâh bir kafenin rafında, kâh bir sahafın tezgâhında, kâh ise üniversiteli gençlerin kurduğu bir fanzin masasında gözünüze ilişir. Genelde küçük boyutlarda ve ufak bütçelerle, kolektif bir şekilde çıkarılan fanzinler, otosansür uygulamadan yazı gönderilebilecek mecralardır. Fanzinleri her yerde bulmak pek mümkün değil henüz. Belli kafelerde ve kitapçılarda bulunuyor. Ancak her yıl gidebileceğiniz fanzin festivalleri mevcut. Üç yıldır düzenlenen Fanzineist Festivali ve bu sene ilk kez düzenlenen Fanzin Fanzine Buluşması, fanzinlerin kendini tanıtması ve fanzin kültürünün tanıtılması için önem arz ediyor. Kadıköy bu alanda da derya deniz…
Biz de Kadıköy fanzin eşrafını yokladık. İşte Kadıköy’de çıkan dört fanzin:
99+1 Hayvan Fanzin: İlk sayısı Nisan 2018’de çıkarılan 99+1 Hayvan Fanzin, teması itibariyle farklı bir yol izliyor. Fabl edebiyatından güç alan fanzin, farklı imgesel çizimlerle de ilgi çekiyor. 99+1 Hayvan Fanzin’in kurucularından Serkan Üstündağ, fanzinin kuruluş hikâyesini şu şekilde açıklıyor: “99+1 Hayvan Fanzin, bir sohbet sırasında meydana geldi. Fabl edebiyatını kullanarak, belirli bir konsepti olan ancak eser sahiplerini kısıtlamayacak bir çalışma yapmak istedik. 99 hayvan için 99 öykü olacak bu fanzin için uzun listeler oluşturdum ve dağıttım. Sylvan, Mehmet Fatih Balkı ve Umut Çanak da bu fikri benimsedi, kolları sıvadık ve ilk çalışmayı tamamladık. Şu an ikinci sayı için hazırlanıyoruz, umalım ki kendi tadında devam edip 99’a ulaşabilsin”
Gece Uyuyamayanlar: Gece Uyuyamayanlar Fanzini, 22 Nisan 2014’te yayınlanmaya başlanmış bir “Aykırı Edebiyat Fanzini”. Fanzinin kurucusu Bülent Arslan’a göre “Kişi ve toplum yaşamını kontrol altında tutma çabasındaki her türlü hegemonyayı reddeden, özgürlükten, barıştan ve demokrasiden yana” bir fanzin. Kendini Emekçi Şair olarak tanımlayan ve yayınlanmış bir tane şiir kitabı olduğunu belirten Bülent Arslan, fanzini çıkarış sebebinin edebiyat dergilerinden dönüş alamaması olduğunu söylüyor. Fanzin çıkarmanın zorluklarını ise şu şekilde anlatıyor: “Fanzini çıkartmaktan daha zor olan şey şu: Çıkartmış olduğunuz fanzini satmak. Kadıköy’de düzenlenen Fanzineist etkinliği haricinde ürünlerimizi direkt olarak halka tanıtabileceğimiz geniş kapsamlı bir sanatsal etkinlik maalesef yok. Fanzin kültürü - sanatı özü itibariyle otonom bir ruha sahip olduğu için etkinlikler gerçekleştirilmesi konusunda bir devlet kurumundan da fazla bir yardım talep edemiyoruz.”
Palyaço Fanzin: 2008 yılında çıkartılmaya başlanmış Palyaço Fanzin, tek kişi tarafından çıkarılan bir fanzin. Fanzinin kurucusu Sylvan Clownson, fanzini çıkarırken yaşadığı en büyük zorluğun konsepte uygun içerik üretmek olduğunu söylüyor. Genelde 50-100 fanzinin çeşitli mecralarda dağıtıldığını söyleyen Clownson, son zamanlarda fanzini dijital olarak internette paylaştığını ve yazıcısı olan herkesin internetten çıktı alabileceğini belirtiyor.
Garez Fanzin: 2016’nın Eylül’ünde çıkmaya başlamış Garez Fanzin, -7. Sayısını yayınladı ve geriye gitmeye de devam ediyor. Yeraltı edebiyatı eserleri veren bu fanzin, diğer yayınlardan farklı olarak sıfırdan geriye sayıyor. “Fırtınada buluşamayanlar birlikte olamazlar” sözüyle bizi karşılayan bu fanzinin çıkış öyküsünü Garez Fanzin’in kurucusu Taylan Onur şöyle anlatıyor: “Çok zor bir dönemden geçiyorduk. Bir yayın bizi hayata bağlar diye düşündük ve bir fırtınada buluştuk. Bu fırtına hala devam etmekte.” Her beş sayıda ritim değiştirdiklerini söyleyen Onur “İlk 5 sayımıza ‘klasik garez’ diyoruz. Sonra ‘full contact’, ‘hotwire contact’, ‘infected contact’ sayıları çıktı. İki sayı sonra tekrar ritim değiştireceğiz” diyor. Onlar için fanzin çıkarmanın zorluğu ise baskının pahalı olması ve insanların fanzinin ne demek olduğunu bilmemesi…