Pandemi, sadece yetişkinleri değil çocukları da çok fazla etkiledi. Ancak çocukların seslerini duyabileceğimiz mecra sayısı ise hala çok az. Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (BİLGİ ÇOÇA) sekiz bölümlük “Çocukların Pandemi Günlüğü” isminde bir podcast serisi hazırladı. Deniz Türkeş ve Gizem Gedik’in sunduğu bu programda her yaştan çocuğa mikrofon uzatıldı ve eğitimden, sosyalleşmeye kadar birçok konuda konuşuldu. BİLGİ ÇOÇA ekibi, “Biz çocukların pandemi döneminde yaşadıklarını, deneyimlerini, ihtiyaçlarını ve önerilerini kendilerinden, kendi ifade biçimleri ile duymak istedik” dedi.
BİLGİ ÇOÇA ekibinden, Bilgi Çocuk Çalışmaları Birimi’nin çalışmalarına ilişkin bilgi aldık.
Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi olarak ana çalışma alanlarının çocuk katılımı olduğunu söyleyen ekip, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin dört temel ilkesinden birinin de çocuğun görüşlerinin ciddiye alınması olduğunu hatırlatıyor. Ekip, “Çocukların deneyimini dinlemek, ihtiyaçlarını öğrenmek ve görüşlerine değer vermek çocuk haklarında yer alıyor. Yani çocuk katılımı bir hak. Fakat yetişkinler için çoğu zaman bu hak diğer haklara göre öncelik olamıyor. Fakat çocukların üstün/öncelikli yararını gözetecek kararlar alırken onların görüşlerini dikkate almak sürecin olmazsa olmaz bir parçası. Bu süreçte de çocukların sesinin duyulmasına katkı sağlamak hem birlikte yaşadığımız fakat kamusal alanda seslerini çok daha az duyurma fırsatı olan çocuklara alan açıyor, hem de çocuk haklarının hayata geçmesinden sorumlu devletin, kamu kurumlarının ve yetişkinlerin kararlar alırken çocukların yaşadıklarını dikkate almaları, görüşlerine önem vermeleri açısından önem taşıyor” diyor.
BELİRSİZLİK ÇOCUKLARI YORUYOR
Ekip, podcastte çocukların öne çıkan sorunlarından birinin eğitime ilişkin sıkıntılar olduğunu söylüyor. Salgın nedeniyle korkuları olsa da arkadaşlarına, okula özlem duyduklarını söyleyen ekip, ayrıca ekran karşısında eğitimi sürdürmenin ve yaşanan belirsizliklerin onları yorduğunu belirtiliyor. Ekip “Çocuklar özellikle sokağa çıkma yasaklarından doğrudan etkilendiği için eve kapanma, hareketsiz kalma, arkadaşları ile sosyalleşememe, oyun oynama ve boş zaman geçirme gibi konularda sıkıntı yaşadıklarını ifade ettiler. Bunlarla birlikte evde aile ile daha uzun vakit geçirmekten keyif alanların da olduğunu ifade etmek gerekir.” diye ifade ediyor.
Çocukların homojen değil heterojen bir grup olduğunu dile getiren Bilgi ÇOÇA, yaşları, ev koşulları gibi farklılıklar sebebiyle farklı ihtiyaçları olacağını söylüyor. Tek bir formül veya reçete sunmanın zor olduğunu not düşen ekip yapılabilecekleri şöyle sıralıyor: “Hareket edememe ve sosyalleşememe önemli sorunlardan biri. Hareket ve sosyalleşmeye yönelik aktiviteler önemli olacaktır. Bir de pandemi süreci çocukların tedirgin ya da endişeli hissetmelerine neden oluyor. Hem yakınlarının sağlığına ilişkin hem de belirsizliklerden kaynaklı. Bu nedenle çocukların kendi duygularını ifade etmelerini sağlayacak, kendilerini güvenli ve değerli hissettirmek de oldukça önemli. Uzaktan eğitimi takip etmek, odakta kalmak çocukları zorlayabiliyor. Bu da çocuk ve bakımvereni arasında anlaşmazlıklara neden olabiliyor. Bu anlaşmazlıkların meydana gelmemesi için diyalog içerisinde, her iki tarafın da ihtiyaçlarını karşılıklı olarak duyması, anlaşmalar yaparak ve anlaşmalara uyulmadığında tekrar anlaşmaları gözden geçirmesi de işe yarayabilir.”
“UMARIZ BU TARZ PROGRAMLAR ARTAR”
Programlarının binin üzerinde kullanıcı tarafından dinlendiğini söyleyen ekip, salgında çocukların deneyimini kayıt altına almış oldukları için bu programın bir sözlü tarih çalışması da olabileceğini aktarıyor. Podcast bölümlerinin yanı sıra bir tane de ekiptekilerin deneyimlerini aktardığı bir program çekildi. Ekip, “En son yaptığımız deneyim programımız ve deneyim metnimizi hazırlama nedenimiz çocukların seslerini duyurabilecek bu tür kanalların artması ve kullanımının yaygınlaşması. Umuyoruz ki çocuklarla yapılan bu tür programlar çoğalır. BİLGİ Çocuk Çalışmaları Birimi olarak da çocukların seslerinin duyulabilmesine aracı olabilmek için başka neler yapabileceğimiz üzerine düşünmeye, çalışmaya devam ediyoruz” dedi.
Programları cocuk.bilgi.edu.tr sitesinden veya Spotify’dan dinleyebilirsiniz.