Pandemi nedeniyle sinema salonları hâlâ kapalı… Hayatın ne zaman olağan akışına döneceğini, sinema salonlarının ne zaman açılacağını kimse bilmiyor… Sinemaseverler bu dönemi televizyonlarda ve internet üzerinden hizmet veren dijital platformlarda film izleyerek geçiriyor.

Kuşkusuz, hiçbir şey sinema salonunda film seyretmenin yerini tutamaz ama yeni filmlerin gösterime girmediği şu günleri sinema kültürümüzü geliştirmek için değerlendirmek mümkün. Sinema tarihine meraklıysanız, interneti ‘kişisel bir sinematek’e dönüştürme şansınız var. Üstelik bunun için herhangi bir dijital platformun kullanıcısı olmak zorunda değilsiniz. Kaldı ki, bu tür platformların arşivleri, sinema klasikleri açısından açıkçası çok yetersiz…

Buna karşılık, birçok sinema klasiğine Youtube gibi tümüyle yasal internet siteleri üzerinden ücretsiz olarak ulaşmanız olası... Bu filmlerin bazılarında Türkçe, çoğunda ise İngilizce altyazı seçeneği var. Hızlı bir internet bağlantınız varsa görüntü kaliteleri de DVD’leri aratmayacak kadar iyi…

Sovyetler Birliği’nde 1923’te kurulan ve komünist sistem sona erene kadar binlerce film yapan Mosfilm’in arşivinde yer alan önemli sinema klasikleri,bir süredir Youtube’da ücretsiz olarak seyredilebiliyor.

Sergey Eisenstein’ın yönettiği ‘Alexander Nevsky’ (1938) bunlardan biri… Film 13. Yüzyılda işgalci Romalılara karşı direnen Prens Alexander’ın hikâyesini anlatır. Filmin değeri, Eisenstein’ın görsel ustalığından ve hikâye anlatma tekniğindeki yaratıcı yaklaşımından gelir. Birçok soruşturmada gelmiş geçmiş en iyi savaş filmlerinden biri olarak gösterilir. ‘Alexander Nevsky’nin bir başka özelliği de müziklerinin Sergey Prokofiev’e ait olması...

Aynı kanalda Andrey Tarkovski’nin Mosfilm adına çektiği başyapıtlar da bekliyor sizi... Tarkovski’nin ilk uzun filmi ‘İvan’ın Çocukluğu’ (1962) seyretmeyenlerin kesinlikle keşfetmesi gereken bir klasik…  II. Dünya Savaşı sırasında ailesini kaybeden 12 yaşındaki yetim Ivan’ın Alman hatlarının gerisinde Sovyet ordusu için yaptıklarını anlatan film, o yılların Sovyet kahramanlık filmlerinden çok farklı bir sinema duygusuna sahip. Venedik’te Altın Aslan kazanan film, Tarkovski’nin adını tüm dünyaya duyurmasının yanı sıra Ingmar Bergman, Sergei Parajanov ve Krzystof Kieslowski gibi büyük yönetmenleri çok etkilemesiyle de bilinir.

DVD formatının yaygınlaştığı yıllarda, yurt dışından ısmarladığım ilk film Tarkovski’nin 1966 yapımı ‘Andrey Rublev’iydi… İlk kez İstanbul Film Festivali’nde seyrettiğim ‘Andrey Rublev’ benim için sinema tarihinin en iyi filmlerinden biri… Film, hakkında çok az şey bilinen, 15. Yüzyıl ikona ressamı Andrey Rublev’in hayali hikâyesini anlatır. Tarkovski, dönemin sosyal olayları üzerinden vahşeti, zulmü ve baskıyı getirir karşımıza. Rublev, tüm bu kaos ve karanlığın içinde giderek içine kapanır, umudunu yitirir. Son bölümde seyrettiğimiz çan yapımcısı çocuğun öyküsü ise hikâyenin akışını değiştirir; sadece Rublev’i değil hepimizi direncin, umudun anlamı üzerine yeniden düşündürür.

Mosfilm’in Youtube kanalında Tarkovski’nin‘Ayna’, ‘Stalker’ ve ‘Solaris’ gibi filmleri de var. Bu üç Rus sineması klasiğini, içinde bulunduğumuz günlerde Türkçe altyazılı kopyalarından TRT2’deki gösterimlerinden seyretmeniz de mümkün.

Yaklaşık 70 filmlik bu toplam içinde gönül rahatlığıyla önerebileceğim bir başka film de ‘Dersu Uzala’(1975)… Usta Japon yönetmen Akira Kurosawa’nın Mosfilm için çektiği ‘Dersu Uzala’, gerçekten yaşamış bir avcının öyküsünü anlatır. Rus kâşif Arsenyev’in gözünden anlatılan hikâyede, Derzu Uzala’yı keşif ekibine rehberlik yaparken tanırız. Vahşi doğada tek başına yaşayan eğitimsiz Dersu Uzala’nın mükemmel içgüdüleri, gözlem gücü, doğayla kurduğu uyum, yeri geldiğinde gösterdiği mühendislik becerileri, Arsenyev ve ekibini adeta büyüler. Filmi seyrettiğinizde, gerçek anlamda doğadan ne kadar uzaklaştığımızı hissetmeniz mümkün…

Covit -19 salgını nedeniyle eve kapandığımız şu günlerde sinema klasiklerinin hepimize iyi geleceğini düşünüyorum. 

Yazarın Diğer Yazıları

Fransız Yeni Dalga klasikleri ve ‘Nimic’

Sinema salonlarının kapalı olduğu şu günlerde, dijital platformlar ve çevrimiçi servisler dışında sinemaseverlerin önünde çok fazla seçenek yok. BeinConnect, Prime Video, Film Box ve Netflix, geniş film arşivleriyle dikkat çekiyorlar. Kuşkusuz, içeriklerinde ödüllü iyi yapımlara, festivallerden gelen filmlere yer veriyorlar ama geniş kitleyi ve ort ...

Adalet üzerine 5 film önerisi

Pandemi dönemi, evimizden hiç çıkmadan çevrimiçi olarak katılabildiğimiz film festivalleriyle sürüyor. İstanbul Film Festivali’yle başlayan çevrimiçi gösterimlerin sinemaseverler arasında gördüğü ilgi, benzer etkinliklerin uzun süre daha devam edeceğinin bir göstergesi… Kuşkusuz, hiçbir şey karanlık sinema salonunda birlikte film seyretmenin yer ...

Antalya’da zafer kadınların

Bu yıl Oscar ödüllerinin bile çevrimiçi olarak gösterime giren filmlerin katılımıyla gerçekleşeceğini düşünürsek festivallerin işlevi, pandemi döneminde daha da önem kazandı. İstanbul, Ankara ve Adana’daki ulusal yarışmalardan sonra 12 filmin Türkiye prömiyerinin gerçekleştirildiği Antalya’nın da iptal edilmeden düzenlenmesi, özellikle sinemacılar ...

Sinemalarda genel durum ve birkaç film önerisi

Geçtiğimiz haftalarda ‘Tenet’, ‘Mulan’ ve ‘Antebellum’ filmlerinin sinema salonlarında gerçekleştirilen basın gösterimlerine katıldım. Covid-19 salgını sırasında, insanların sosyal hayatın birçok alanında ne kadar sorumsuz davrandığını gören biri olarak, katıldığım üç gösteride, kendimi toplu taşıma ya da çarşı pazar alışverişine oranla daha güvend ...

Sinema paylaşmaktır

Pandemi nedeniyle beş ayı aşkın bir süredir sinemaya gitmiyorum. Hayatımın hiçbir döneminde sinemalardan bu kadar uzak kaldığımı hatırlamıyorum Sinema kendimi bildim bileli hayatımın vazgeçilmez bir parçası... Annem ve babam, ablamla beni 3-4 yaşlarından itibaren yazlık sinemalara götürdüğü için ilk gördüğüm filmi bile hatırlamıyorum. Öte yan ...

‘Tenet’ı beklerken…

Türkiye’de, pandemi nedeniyle kapanan sinema salonları 10 Temmuz Cuma günü açıldı ve 70’i aşkın salonda 15 film gösterime girdi. ‘Kızım Gibi Kokuyorsun’ adlı yerli yapım dışında, filmlerin tümü seyircilerle pandemi öncesinde buluşmuştu. Türkiye’deki sinema işletmecileri adına küçük bir ‘deneme uçuşu’ydu bu… Yaz aylarında sinema seyircisinin düşt ...

Çevrimiçi seyredebileceğiniz ödüllü belgeseller

Sinema salonlarının pandemiye karşı alınan önlemler ve yeni düzenlemelerle birlikte açılmasına az kaldı ama seyircilerin salonlara dönüp dönmeyeceğini tahmin etmek zor. Bazı sinemaseverlerin uzun süre evde film seyretmeye devam edeceği kesin… Salonlar açılana veya pandemi tehlikesi tümüyle geçene kadar evde film izleyecek sinemaseverler için 6 belg ...

Sinefillere ‘klasik’ öneriler

Sinema salonlarının hâlâ açılmadığı, yeni filmlerin gösterime girmediği bir ortamda sinemaseverlerin önündeki en iyi seçeneklerden birininsinema tarihinin unutulmaz klasiklerini keşfetmek olduğunu düşünüyorum. Geçen ayki yazımda da belirttiğim gibi yasa dışı film sitelerine uğramadan ve dijital platformlara abone olmadan evimizi kişisel bir sinemat ...

Sinemalarda kaçırdığınız ödüllü filmler

Covid-19 salgını nedeniyle çoğumuz evden çalışıyoruz. Ofislerine gidenler de mesai bitimi hemen eve dönüyor. Sinema salonları, salgın sona erene kadar kapalı ve yeni filmlerin vizyonu süresiz olarak erteleniyor. Böylesi bir dönemde sinemaseverler için en iyi seçenek, televizyon kanalları ve internet üzerinden hizmet veren dijital platformlar… Göste ...

Tarih yazan anneler

Bazı filmler boğazda düğüm gibi kalır... Öfke ve umutsuzluk arasında gidip gelirsiniz... Ama öte yandan, o filmin çekilmiş olması güçlü bir tesellidir. Geçen hafta gösterime giren “Annelerimiz” (Nuestras Madres) tam da böyle bir film benim için... Cesar Diaz’ın yazıp yönettiği film, İç Savaş’ın bitmesinden 22 yıl sonra Guatemala’da, toplu mez ...

‘Joker’den ‘Parazit’e kaçış ve yüzleşme…

Çoğumuz sinemaya gündelik hayatın rutininden, dertlerinden kaçmak için gideriz... Kaçış bazen gerçekten de güzeldir. Çocukluğumda sinema, başka dünyalara açılan bir kapıydı… Bugün de öyle… Çocuğumuzla gittiğimiz fantastik macera türünde bir aile filmi, eşimizle seyrettiğimiz hafif bir romantik komedi bazen çok dinlendirici olabilir… Öte yandan, ...